Zamknij

Bocian czarny ? czy ten rzadki ptak wróci w kartuskie lasy?

18:34, 26.06.2018 materiał Nadleśnictwa Kartuzy Aktualizacja: 17:33, 27.06.2018
Skomentuj Bocian czarny (by Ltshears [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0) from Wikimedia Commons) Bocian czarny (by Ltshears [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0) from Wikimedia Commons)

Bocian czarny jest w Polsce gatunkiem bardzo nielicznym. Szacuje się, że liczebność tych ptaków sięga 1,4-1,6 tys. par. Jeszcze niedawno zamieszkiwał kartuskie lasy, obserwowano go na terenie Leśnictwa Glinne.

Po drugiej wojnie światowej bocian czarny był w Polsce niezwykle rzadki. Np. w Wielkopolsce znanych było zaledwie pięć jego stanowisk lęgowych. W całym kraju żyło najprawdopodobniej około 300-400 par lęgowych. Dziś ich liczba wzrosła przynajmniej trzykrotnie – zaniechano tępienie i stworzono wokół ich gniazd strefy ochronne.

Bocian czarny preferuje podmokłe tereny. fot. GFDL [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/) via Wikimedia Commons]

Czy wróci w kartuskie lasy?

W odróżnieniu od bociana białego bocian czarny gniazduje w odludnych drzewostanach w pobliżu wód. Ptaki te budują gniazda w koronach rozłożystych dębów, starych olch lub innych drzew o szerokich koronach i mocnych konarach. Chętnie gniazdują w olsach lub innych podmokłych lasach, w sąsiedztwie cieków wodnych, śródleśnych rowów melioracyjnych.

90% populacji zasiedla niziny i obszary wyżynne, a pozostała część Karpaty i Sudety. Obszar Polski jest położony w centrum zasięgu geograficznego tego gatunku w Europie i stanowi blisko 25% jego populacji w granicach UE. Pod koniec XX wieku bocian czarny występował także w kartuskich lasach.

Gniazdo bociana czarnego stwierdzono w 1989 r. na terenie Leśnictwa Glinne. Ptak założył je wówczas na sośnie, na wysokości 18 m, na czterech rozłożystych konarach. Bocian czarny na terenie kartuskich lasów pojawiał się od jakiegoś czasu – jego występowanie obserwowano tu już 15 lat wcześniej. W 1990 r. bocian jeszcze bardziej rozbudował swoje gniazdo. Na terenie L. Glinne przebywał jeszcze kilka dobrych lat. W 2001 roku stwierdzono jednak, że gniazdo to jest niezasiedlone. Zniesiono wówczas obowiązującą przez te wszystkie lata strefę ochronną wokół miejsca jego gniazdowania.

Leśnicy i przyrodnicy liczą, że ten rzadki i tajemniczy ptak wróci kiedyś w kartuskie lasy, zwłaszcza, że jego obecność potwierdzono m.in. w sąsiednim Nadleśnictwie Kolbudy i niedalekim Nadleśnictwie Kwidzyn. 

Czarny, ale barwny

Jest to ptak z natury płochliwy. W okresie lęgowym prowadzi skryty tryb życia. Najczęściej można go zaobserwować, gdy przelatuje nad lasem albo żeruje w mało eksponowanych miejscach. Gatunek ten przylatuje do Polski pod koniec marca, a na zimowiska udaje się później niż bocian biały – nawet w październiku.

Bocian czarny w locie. fot. źródło: By D?rzan cîrano [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)  from Wikimedia Commons

Bocian czarny jest nieznacznie mniejszy od bociana białego. Upierzenie ptaków dorosłych ma w przeważającej mierze czarną barwę, z zielonym lub fioletowym metalicznym połyskiem. Jedynie brzuch, podogonie i podbarkówki są u nich białe. Dziób i nogi odznaczają się intensywnym czerwonym kolorem. Młode ptaki są ciemnobrunatne z wierzchu, mają jasno obrzeżone piórka na głowiei szyi, a ich dziób i nogo są zielonkawoszare.

Ptaki te w przeciwieństwie do bocianów białych rzadziej klekoczą, a częściej wydają odgłosy przypominające piski i syczenie. Odżywiają się głównie rybami, płazami, owadami. Polują na nie w płytkiej wodzie, brodząc lub goniąc za nimi. Gdy woda jest oświetlona przez słońce i utrudnia to zauważenie zdobyczy, rozpościera skrzydła ponad głowę rzucając cień (takich zachowań nie wykazuje bocian biały). 

Niegdyś panował pogląd, że bocian biały nie toleruje bliskości czarnego krewniaka, przegania go i zwalcza. Badania nie potwierdzają tej opinii, sugerującej wręcz istnienie u ptaków czegoś na kształt ludzkiego rasizmu. Okazuje się, że oba gatunki razem przylatują na łąki, by żerować i zbierać się przed jesiennym odlotem. Częściej, konkurując o ryby na starorzeczach i stawach, bociany czarne wadzą się z czaplami.

Można podglądać bociany

Dzięki ochronie, wysiłkom leśników, naukowców i miłośników przyrody udało się je ocalić i stworzyć im odpowiednie warunki bytowania. Miłośnicy przyrody mogą obserwować online gniazdo bocianów czarnych na dębie, które znajduje się na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi.

Kliknij, aby przejść do relacji online.

Gniazdo zostało zasiedlone przez pierwszego bociana pod koniec marca, a przez drugiego 5 kwietnia 2018. Transmisja online gniazda tych tajemniczych ptaków to wspólny projekt edukacyjny Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi i Uniwersytetu Łódzkiego – pionierski w Polsce i jeden z niewielu tego rodzaju w Europie.

(materiał Nadleśnictwa Kartuzy)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(4)

BociekBociek

1 4

Raczej nie wróci, bo leśnicy skutecznie likwidują im potencjalne domki (=wycinają las na potęgę) 22:57, 26.06.2018

Odpowiedzi:1
Odpowiedz

jaja

0 0

jeśli chcesz podejrzeć bociana czarnego leć kolego do n-ctwa kolbudy 08:33, 04.07.2018


reo

ja ja

2 0

zasadniczo ciężko żeby wrócił , zbyt duza ekspansja budowlana na wioskach i brak starych drzewostanów 07:54, 27.06.2018

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

kaszubski hacjenderokaszubski hacjendero

0 0

Dębowe Błoto pod Kartuzami! 10:24, 29.06.2018

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

0%