Zamknij

Nie budźmy nietoperzy. Zima to czas, gdy hibernują

08:03, 15.12.2018 materiał nadesłany przez Nadleśnictwo Kartuzy Aktualizacja: 12:05, 17.12.2018
Skomentuj fot. archiwum Nadleśnictwa Kartuzy/J. Pawlikowski fot. archiwum Nadleśnictwa Kartuzy/J. Pawlikowski

Zima to ciężki okres dla nietoperzy. Aby przetrwać do wiosny, zapadają w stan hibernacji. Pamiętajmy, aby ich nie budzić! Te ogromnie pożyteczne ssaki są pod ochroną, a wybudzenia mogą spowodować u nich śmierć głodową.

Nietoperze w wielu kulturach kojarzone były z mrokiem, siłami demonicznymi – w chrześcijaństwie stały się jednym z wcieleń diabła, traktowano je jako pomocników czarownic. Nie wszyscy jednak uznawali te ssaki za coś złego: Cyganie wierzą, że nietoperze przynoszą szczęście, a Chińczycy widzieli w nietoperzu wcielenie samego Stwórcy Świata: Hun Tuna. Według starożytnych Rzymian nietoperz odpędzał nieszczęścia. Co ciekawe, jeszcze w XVI wieku w Polsce nietoperze uchodziły za ptaki, a na Zachodzie i Wschodzie za... dziwną odmianę myszy.

Pogromcy komarów

Tymczasem te jedyne latające ssaki są niezwykle pożyteczne. Odżywiają się owadami, tym samym regulują ich liczbę w przyrodzie. Nazywane są wręcz „pogromcami komarów”. W Polsce występuje najprawdopodobniej 26 gatunków nietoperzy - za największego uznaje się nocka dużego, za najmniejszego: karlika drobnego.

Nocek duży. fot. MissMhisi [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], from Wikimedia Commons

Na Pomorzu co roku chiropterolodzy kontrolują miejsca zimowania nietoperzy – według danych z 2018 r. łącznie naliczono tu: 1943 nietoperze, w tym 82 nocki duże, 858 nocków Natterera, 3 nocki wąsatki lub nocki Brandta, 7 nocków łydkowłosych, 660 nocków rudych, 9 mroczków pozłocistych, 4 mroczki późne, 7 karlików, 1 borowca wielkiego, 198 gacków brunatnych, 91 mopków i 27 osobników nieoznaczonych.

Także leśnicy z Nadleśnictwa Kartuzy szczególnie dbają o ochronę tych latających ssaków pozostawiając przy leśniczówkach do zimowego użytku piwnice, ziemianki, studnie. Tak jest m.in. w Leśnictwie Kolańska Huta gdzie specjalnie zachowano starą ziemiankę, w której każdego roku zimują nietoperze. Latem leśnicy wieszają na drzewach w lesie a także na budynkach gospodarczych przy leśniczówkach specjalnej konstrukcji budki dla nietoperzy.

Leśnicy wieszają specjalne budki dla nietoperzy. fot. J. Pawlikowski

Fascynujące nietoperze

Nietoperze nie tylko są ogromnie pożyteczne, ale także niezwykle fascynujące. Ich skrzydła powstały z wydłużonych palców przedniej kończyny, przedramienia, ramienia oraz błony lotnej. U gatunków owadożernych błoną przytrzymywana jest większa zdobycz – często nietoperze łapią owady końcem skrzydła, a potem za jego pomocą, podają je sobie do pyszczka.

Nietoperze potrafią zwisać głową w dół bez żadnego wysiłku. To dzięki specjalnym połączeniom blokowym między kośćmi, więzadłami i pazurami. Co ciekawe, ich stawy kolanowe, zwrócone są ku tyłowi, w przeciwieństwie do innych ssaków.

Zwierzęta te orientują się w ciemności za pomocą echolokacji, na podobieństwo radaru. Emitują ultradźwięki, które odbite od przeszkód lub zdobyczy, wracają jak echo do ucha nietoperza, informując je o otoczeniu.

Latajacy gacek - piwnica dawnego Leśnictwa Cieszenie fot.archiwum/ A. Marszałkowski

Latające ssaki nie budują żadnych gniazd - zamiast tego korzystają z tych już istniejących: jaskiń, bunkrów, dziupli, studni, strychów. Ich gody odbywają się późnym latem i jesienią. Samiec w czasie godów może kopulować z kilkoma samicami, a ciekawostką jest, że samica jest w stanie regulować swój czas zapłodnienia i rozwój zarodka. Nasienie przechowywane jest przez całą zimę w drogach rodnych, a zapłodnienie następuje dopiero na wiosnę.

Nie budźmy nietoperzy!

Nietoperze są ciepłolubne – termofilne, przebywają w koloniach, w których śpiąc, przylegają do siebie ciałami. Dzięki temu zmniejsza się utrata ciepła.

Zima jest dla nietoperzy krytycznym okresem. Aby przetrwać ten czas, gdy brakuje owadów, ssaki te hibernują. Obniżają wówczas temperaturę swojego ciała do 30 stopni. Znacznie spowalniają wówczas swoje czynności życiowe – przeżywają korzystając jedynie z zapasów tłuszczu. Czasem budzą się spontanicznie, aby napić się wody, czy też zmienić miejsce pobytu. Sygnałem do przebudzenia może być też nagły wzrost lub spadek temperatury otoczenia, hałas, dotyk, światło, a nawet podmuch powietrza. Dodatkowe przebudzenia mogą spowodować wyczerpanie się zapasów tłuszczu – wówczas zwierzęciu grozi głodowa śmierć.

fot. archiwum/J. Pawlikowski

Dlatego, gdy znajdziemy zimującego nietoperza w studni, na strychu czy w piwnicy – pod żadnym pozorem go nie dotykajmy, nie przeganiajmy, nie przenośmy w inne miejsce. Każdy taki kontakt może spowodować to, że nietoperz nie dotrwa do wiosny. Pamiętajmy, że ich obecność nie stanowi dla nas żadnego zagrożenia.

(materiał nadesłany przez Nadleśnictwo Kartuzy)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(5)

pasztecik z psapasztecik z psa

0 2

co to za gremliny?? 20:56, 16.12.2018

Odpowiedzi:1
Odpowiedz

nietoperznietoperz

0 0

Biedny gamoniu. Pierwszy raz widzisz nietoperza? 13:11, 17.12.2018


reo

chiropterologiachiropterologia

0 0

Ciekawe skąd te dane. W tym roku, od ok kwietnia do października miałam okazję "gościć" kolonię rozrodczą karlika drobnego. Było ich blisko 400 (a nie 7 jak czytam wyżej) 16:01, 31.12.2018

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

józef józef

0 0

w naszym domu pod dachem gnieżdżą się nietoperze 50 osobników , pytanie czy one też są przez zimę bo nie wiem i nie zaglądam tam bo mam obawę że je obudzę 18:29, 02.01.2019

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

xdxd

0 0

bo koronavirus
13:59, 29.03.2020

Odpowiedzi:0
Odpowiedz

0%