Mija właśnie 25-lat partnerstwa gminy Kartuzy z miastem Duderstadt. Z partnerstwa korzystały oba miasta, ale w bardzo różny sposób. Ważnym wydarzeniem w historii partnerstwa gminy Kartuzy z Duderstadt było przyznanie w 2015 roku Wolfgangowi Nolte tytułu Honorowego Obywatela Kartuz w uznaniu zasług na rzecz mieszkańców gminy Kartuzy i niesionej przez lata pomocy.

Współpraca gminy Kartuzy z niemieckim miastem Duderstadt, położonym w landzie Dolna Saksonia w regionie Eichsfeld, ma swój początek w roku 1994, kiedy to Torsten Wolfgramm, będąc odpowiedzialnym z ramienia niemieckiego rządu za kontakty z Europą Wschodnią, postanowił pomóc władzom Duderstadt znaleźć partnera w Polsce. Skontaktował się on z Januszem Reiterem, ówczesnym ambasadorem Polski w Niemczech pochodzącym z Kościerzyny, który zareklamował Kartuzy jako miasto podobne do Duderstadt pod względem liczby mieszkańców oraz walorów krajobrazowo-turystycznych.

Dzięki determinacji i osobistemu zaangażowaniu wielu innych osób, które w partnerstwie widziały dużą szansę, władze Duderstadt na czele z Burmistrzem Lotharem Kochem nawiązały kontakt z ówczesnym włodarzem Kartuz, Marią Kowalewską-Koską. Wkrótce wymieniono listy intencyjne w sprawie nawiązania partnerstwa, które w zamierzeniu stron miało sprzyjać wzajemnemu poznaniu się, przez co mogło pomóc w przezwyciężeniu wzajemnych stereotypów i przygotować lokalne społeczności do współdziałania.

Pierwsze spotkanie

Pierwsze spotkanie władz odbyło się 1 sierpnia 1994 roku w Kartuzach, kolejne 2 grudnia w Duderstadt. Porozumienie o współpracy, które formalnie dało początek partnerstwu, ostatecznie podpisano 13 maja 1995 roku w Duderstadt, potwierdzono je 4 września tego samego roku w Stolicy Kaszub. Dokument swoim podpisem sygnowali Lothar Koch, Burmistrz Duderstadt, Wolfgang Nolte, Dyrektor Miasta, Marian Wilkowski, Burmistrz Gminy Kartuzy oraz Zdzisław Sokół, Przewodniczący Rady Gminy Kartuzy. Warto dodać, że ówczesnym zastępcą burmistrza był Mieczysław Grzegorz Gołuński, obecny włodarz Kartuz.

Strony porozumienia zadeklarowały podjęcie działań na rzecz rozwoju samorządności lokalnej i pogłębienia dobrosąsiedzkich oraz międzyludzkich kontaktów w celu stworzenia zjednoczonej Europy. Określono, że współpraca prowadzona będzie na różnych płaszczyznach działań samorządowych, gospodarczych i kulturalnych, mając na celu zbliżenie społeczności.

Od tamtej pory każdego roku odbywają się na zmianę w Kartuzach i Duderstadt wspólne spotkania, konferencje, wizyty samorządowców, przedstawicieli organizacji społecznych, przedsiębiorców i młodzieży, które służą wymianie doświadczeń i realizacji wspólnych projektów.

Z partnerstwa korzystały oba miasta, lecz w daleko różny sposób – szczególnie w latach 90. W Polsce w 1989 roku wprowadzony został ustrój demokratyczny, w kolejnym roku powstały samorządy lokalne. Włodarze gminy Kartuzy mogli więc uczyć się od swoich niemieckich przyjaciół sposobów zarządzania gminą, dyrektorzy placówek kulturalnych zaznajomili się ze sposobem prowadzenia tych placówek u naszych zachodnich sąsiadów.

Różnice były ogromne

Ówczesne różnice zwłaszcza gospodarcze pomiędzy Polską a Niemcami były ogromne, pamiętać też należy, że Duderstadt w okresie przed obaleniem muru berlińskiego było miastem granicznym leżącym w granicach Republiki Federalnej Niemiec. Mieszkańcy Duderstadt, dostrzegając te różnice, bardzo mocno zaangażowali się we wsparcie dla osób niepełnosprawnych i znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Kontynuowana jest do dzisiaj pomoc dla kartuskiego szpitala, Domu Dziecka, hospicjum, GOPS-u.

Solidne podstawy partnerstwa do dzisiaj buduje aktywna wymiana młodzieży. Szczególnie ważne były wyjazdy do Duderstadt licznych grup młodych ludzi z Kartuz. Dla wielu nastolatków był to pierwszy kontakt z Europą zachodnią, który w pamięci pozostał do dzisiaj. Dzięki współpracy w naszych szkołach silniejszy nacisk położono na naukę języka niemieckiego. Młodzież miała również możliwość odbyć praktyki zawodowe, które w dobie swobodnego przemieszczania się po Europie miały niebagatelne znaczenie. Niestety w roku jubileuszu partnerstwa z uwagi na obecną sytuacją na świecie zapewne nie uda się zorganizować żadnego wyjazdu.

Pomoc i rozwój przyjaźni

- Spoglądając na dorobek 25-lecia partnerstwa z punktu widzenia naszych mieszkańców - mówi Mieczysław Grzegorz Gołuński, Burmistrz Kartuz - jako najważniejszą należy uznać pomoc materialną i rzeczową, którą dzięki zaangażowaniu Fundacji Lebenshilfe, Niemieckiego Czerwonego Krzyża, Koła Przyjaźni Niemiecko-Polskiej oraz mieszkańców Duderstadt otrzymały osoby niepełnosprawne, osoby objęte pomocą socjalną, kartuskie hospicjum, podopieczni domów opieki społecznej, dzieci z kartuskiego domu dziecka oraz kartuski szpital.

Rozwój przyjaźni na przestrzeni 25 lat był możliwy dzięki utworzonym w obu miastach organizacjom. Najpierw w Duderstadt powstało Koło Przyjaźni Niemiecko-Polskiej, na którego czele stanął Hans Helmut Muller. We wrześniu 1996 roku Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Niemieckiej utworzono w Kartuzach, zaś jego przewodniczącym został Roman Tuszyński, pełniący swoją funkcję także obecnie. Dzięki zaangażowaniu członków wspomnianych organizacji zostały zbudowane bardzo silne prywatne kontakty mieszkańców Duderstadt i gminy Kartuzy. Władze tych miast podkreślają ich ogromne znaczenie dla trwałości i ciągłego rozwoju partnerstwa.

W podtrzymywaniu przyjaźni miast brali udział wszyscy włodarze gminy Kartuzy, którzy pełnili funkcję burmistrzów w minionym 25-leciu. Byli to kolejno Maria Kowalewska-Koska, Marian Wilkowski, Andrzej Kruszyński, Kazimierz Borzestowski, Mieczysław Grzegorz Gołuński, Mirosława Lehman oraz ponownie Mieczysław Grzegorz Gołuński. Podkreślić trzeba, że włodarzem szczególnie zaangażowanym w rozwój partnerstwa jest obecny burmistrz, który na rzecz umocnienia wzajemnych więzi przyjaźni działa od samego początku.

Honorowe obywatelstwo

Ważnym wydarzeniem w historii partnerstwa gminy Kartuzy z miastem Duderstadt było przyznanie w 2015 roku Wolfgangowi Nolte tytułu Honorowego Obywatela Kartuz w uznaniu zasług na rzecz mieszkańców naszej gminy i niesionej przez lata pomocy.

Obecnie burmistrzem Duderstadt jest Thorsten Feike, który objął urząd w 2019 roku, tuż po uroczystym pożegnaniu przechodzącego na emeryturę wieloletniego burmistrza Wolfganga Nolte. W tym ważnym wydarzeniu uczestniczyła delegacja z Kartuz na czele z Mieczysławem Grzegorzem Gołuńskim. Członkowie delegacji jako jedni z pierwszych mieli okazję pogratulować nowemu włodarzowi wygrania wyborów i objęcia tak zaszczytnego stanowiska. Jak się okazało, w wymianach młodzieży pomiędzy Kartuzami i Duderstadt uczestniczyła córka Thorstena Feike, który stwierdził, że partnerstwo gmina Kartuzy – Duderstadt jest ważnym elementem programu jego działania i powinno być kontynuowane – z korzyścią dla obu stron.

Symbolem dobrze rozwijającego się partnerstwa jest dąb przyjaźni posadzony w 1998 roku przy Muzeum Kaszubskim im. Franciszka Tredera w Kartuzach. Ważnym obiektem na mapie Kartuz jest pomnik usytuowany przy deptaku upamiętniający przyjęcie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku, ufundowany przez Koło Przyjaźni Niemiecko-Polskiej i mieszkańców Duderstadt. Przy pomniku widoczny jest drogowskaz do Duderstadt, informujący też o odległości do tego miasta – 836 km. Warto dodać, że na fasadzie kamienicy przy Rynku 2 znajduje się pamiątkowa tablica ufundowana z okazji 5-lecia partnerstwa. Podobne „ślady” przyjaźni znajdują się w Duderstadt.

Szanowni Państwo,

nawiązanie partnerstwa pomiędzy gminą Kartuzy a miastem Duderstadt było jednym z ważniejszych wydarzeń po upadku komunizmu w Polsce, w którym uczestniczyłem. Jestem szczególnie dumny z faktu, że miałem duży wpływ na budowanie i rozwój tej szczególnej więzi, która połączyła nasze miasta oraz naszych mieszkańców.

Dla mnie osobiście partnerstwo stworzyło możliwość podpatrzenia rozwiązań komunalnych, które potem starałem się przenieść w mojej samorządowej pracy na rzecz mieszkańców gminy Kartuzy, a które pozwoliły mi podnieść jakość życia mieszkańców.

Jako Burmistrz Kartuz w codziennych kontaktach z mieszkańcami obserwuję, że jesteście bardzo zainteresowani tym, co dzieje się u naszych przyjaciół w Duderstadt oraz wyrażacie chęć włączania się w działania w ramach partnerstwa. To szczególnie mnie cieszy, gdyż zawsze uważałem, że najsilniejszą więzią, która pozwoli rozwijać się partnerstwu, będą wzajemne prywatne kontakty międzyludzkie.

Podczas mojej ostatniej wizyty w Duderstadt uczestniczyłem w uroczystości przejścia na emeryturę wieloletniego Burmistrza Wolfganga Nolte, mojego przyjaciela, który został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Kartuz. Jako jeden z pierwszych w imieniu mieszkańców gminy Kartuzy miałem okazję złożyć gratulacje z okazji objęcia stanowiska Burmistrza Duderstadt przez Thorstena Feike. Już po pierwszej rozmowie z nowym burmistrzem nabrałem pewności, że nasze partnerstwo stanowić będzie ważną sprawę w jego codziennej pracy.

Z okazji roku jubileuszu 25-lecia partnerstwa pragnę podziękować wszystkim osobom, które na przestrzeni tych lat włączyły się w działania na rzecz przyjaźni gminy Kartuzy i miasta Duderstadt, a jednocześnie pragnę zachęcić niezdecydowanych, aby wsparli tę szczytną ideę będącą elementem budowania ogólnoeuropejskiej wspólnoty narodów.

Z poważaniem