Przed kolegiatą w Kartuzach stanął chaczkar, kamienny ormiański krzyż. To podarunek od społeczności Ormian mieszkającej w Kartuzach - w głównej mierze zapaśników, którzy już od prawie 30 lat są członkami klubu GKS Cartusia.

Bogato zdobiona kamienna płyta z wizerunkiem krzyża i napisem "Panie Jezu Chryste, niech twój święty krzyż nas chroni" po polsku i ormiańsku stanęła przed kościołem pw. WNMP w Kartuzach.

To chaczkar - ormiańska kamienna stela. Celem stawiania tych kamiennych dzień sztuki jest upamiętnienie na przykład szczególnych wydarzeń lub osób. Chaczkary umieszczane są w: murach świątyń, wejściach grobowców, na rozstajach dróg na cmentarzach. Są ozdobione bogatą ornamentyką z krzyżem ormiańskim. 

"Chaczkary są oryginalnymi wytworami średniowiecznej ormiańskiej sztuki kamieniarskiej, ściśle powiązanej z architekturą monumentalną na terenie Armenii. Wiele chaczkarów to unikalne dzieła sztuki, bogato dekorowane i przepełnione symboliką zarówno chrześcijańską, jak i pochodzącą z wcześniejszych religii i tradycji ludowych." - czytamy na stronie ormianie.pl.

Chaczkary znajdują się m.in. w Białymstoku, Elblągu, Gdańsku, Klebergu Wielkim, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Szczecinku, Wrocławiu, Zamościu. Do tej listy dołączyły też Kartuzy.

Chaczkar, który stanął przed kolegiatą, to dar od Ormian, dla których Kartuzy stały się drugim domem. To głównie zapaśnicy, trenerzy, członkowie klubu GKS Cartusia i ich rodziny. 

- W 1993 roku GKS Cartusia rozpoczęła współpracę z klubami zapaśniczymi  z Eczmiadzyn byłej stolicy kraju, która dzisiaj w Armenii ma podobny status do naszego Krakowa. Pierwszym, który zjawił się w Kartuzach był Artur Pogosjan, a po nim Edward Barsegjan i Gevorg Sahakyan. Wraz z nimi pojawili ich ziomkowie. Po prawie trzydziestu latach powstała spora grupa, z której sportowa część bardzo dobrze wpisała się w wizerunek Kartuz.  A cała społeczności wywodząca z pod Araratu postanowiła wpisać się w naszą historię stawiając Chaczkar - ormiański ślad na kaszubskiej ziemi - informuje klub GKS Cartusia Kartuzy.