Kartuzy. Opowiedzą o zbrodni pomorskiej 1939. Wstrząsające dokumenty

W czwartek 27 marca w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach odbędzie się spotkanie z dr. hab. Moniką Tomkiewicz, dr. Izabelą Mazanowską i dr. Tomaszem Ceranem - redaktorami książki „Zbrodnia pomorska 1939. Dokumentacja terroru niemieckiego, t.1". Przedstawia m.in. dokumenty opisujące tę wstrząsającą zbrodnię. 

Publikacja zawiera dokumenty opisujące zbrodnię pomorską 1939 - czyli eksterminację polskiej ludności cywilnej, pacjentów szpitali psychiatrycznych oraz ludności żydowskiej na terenie 23 powiatów przedwojennego województwa pomorskiego w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej.

Tom I dotyczy powiatów: morskiego (z powiatem miejskim Gdynia), kartuskiego, kościerskiego, tczewskiego, starogardzkiego, świeckiego, chojnickiego, tucholskiego i sępoleńskiego. Dokumenty pochodzą przede wszystkim z dwóch źródeł: akt śledztw prowadzonych przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku wraz z Referatem Śledczym w Bydgoszczy oraz akt śledztw Centrum Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu koło Stuttgartu. Pierwsze pozwalają poznać perspektywę ofiar, drugie – sprawców.

- Dokumenty zebrane w tomie obrazują terror niemiecki we wszystkich powiatach przedwojennego województwa pomorskiego oraz pokazują jego wyjątkowość w skali całej okupowanej Polski. Masowe egzekucje nie były jednorazowymi masakrami, które wydarzyły się w kilku miejscach, ale objęły cały obszar Pomorza Gdańskiego i Kujaw. Zbrodnia pomorska 1939 stanowiła element niemieckiej polityki okupacyjnej, której celem było „odpolszczenie” (Entpolonisierung) polskiego Pomorza i przeobrażenie go w „rasowo czyste” Prusy Zachodnie - czytamy w opisie książki. 

Istotnym elementem zbrodni pomorskiej 1939 była eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych i pomorskich Żydów. Po nieudanej dziewiętnastowiecznej próbie germanizacji tego obszaru niemieccy narodowi socjaliści – wykorzystując miejscowych Niemców zgrupowanych w oddziałach Selbstschutzu – dokonali fizycznego zniszczenia części polskiej grupy narodowej.

Spotkanie z autorami książki odbędzie się w czwartek 27 marca o godz. 17.00 w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach. Organizatorami spotkania są Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku Muzeum dr Marek Szymaniak, Burmistrz Kartuz Mieczysław Grzegorz Gołuński oraz Barbara Kąkol dyrektor Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach.