Ważne regulacje dla osób niepełnosprawnych. Jest projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Regulacja zakłada, że wnioski o ustalenie prawa do asystencji będzie można składać od 1 stycznia 2027 r. Według szacunków MRPiPS ze wsparcia skorzysta ok. 100 tys. osób.

O przyjęciu przez Radę Ministrów projektu w sprawie asystencji osobistej poinformował we wtorek rzecznik rządu Adam Szłapka.

Rozwiązania powstały w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i w Biurze Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasza Krasonia.

MRPiPS podkreśla, że ustawa tworzy nowy, stały system usług asystencji osobistej, który ma zapewnić osobom z niepełnosprawnościami bezpłatne wsparcie w codziennym życiu, pracy, nauce i kontaktach społecznych – niezależnie od miejsca zamieszkania.

Projekt przewiduje, że z usług asystenta będą mogły korzystać osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 18 do 65 lat, które uzyskały co najmniej 80 punktów w skali potrzeby wsparcia, a od 2030 r. również młodzież od 13. roku życia.

Resort zaznaczył, że w zależności od sytuacji asystent będzie towarzyszył osobie od 20 do nawet 240 godzin miesięcznie, co odpowiada średnio ośmiu godzinom dziennie w pełnym wymiarze wsparcia.

Osoby z niepełnosprawnościami zyskają prawo wyboru zarówno podmiotu świadczącego usługę (samorząd lub organizacja pozarządowa), jak i asystenta. Wsparcie będzie przyznawane na okres od roku do maksymalnie trzech lat.

Asystent będzie mógł pomagać w czynnościach codziennych, jak poruszanie się, zakupy, wyjście do pracy, szkoły czy lekarza, a po odpowiednim przeszkoleniu także w niektórych czynnościach medycznych.

Wynagrodzenie asystentów ma wynosić od 49 do 55 zł brutto za godzinę pracy, zależnie od zakresu potrzeb osoby z niepełnosprawnością, co w pełnym wymiarze czasu oznacza nawet ponad 8 tys. zł miesięcznie.

Według szacunków resortu rodziny z usług asystencji osobistej skorzysta około 100 tysięcy osób z niepełnosprawnościami.

„Ustawa nie tylko wspiera osoby z niepełnosprawnościami, lecz także otwiera nowe możliwości dla ich rodzin – wielu opiekunów będzie mogło wrócić do pracy, rozwoju zawodowego i aktywności społecznej” – podkreśliło ministerstwo.

Rząd chce, by ustawa weszła w życie 1 stycznia 2027 r. Od tego dnia będzie można składać wnioski o ustalenie prawa do asystencji osobistej. Z kolei świadczenie usług asystenckich rozpocznie się od kwietnia 2027 r.

Rządowa propozycja trafi teraz pod obrady parlamentu.

W Sejmie procedowany jest też prezydencki projekt ustawy o asystencji osobistej. Regulacja w październiku 2024 r. trafiła do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Według propozycji prezydenta usługa ma być dostępna w każdym powiecie dla osób powyżej 18 lat. Projekt przewiduje od 40 do 200 godzin asystencji osobistej miesięcznie.

Poselski projekt w tej sprawie złożyła też Lewica.

Obecnie usługi asystenckie realizowane są przez MRPiPS w ramach czasowych programów dla samorządów i organizacji pozarządowych. Nie ma systemowego uregulowania usług asystenckich tak, by każda osoba potrzebująca miała do nich dostęp.

(kkr/ joz/ ktl/)