Sierakowice. Jak (nie)pracują radni i ile płacą za to mieszkańcy

Spotkania komisji raz na kwartał, ale wypłata diety co miesiąc - taką metodę pracy przyjęli sierakowiccy radni. I nie chcą tego zmieniać. Szef każdej komisji dostaje rocznie 21,6 tys. zł. W Sierakowicach jest ich siedmioro, więc sama praca przewodniczących komisji kosztuje mieszkańców co roku ponad 150 tys. zł. 

Wątpliwości co do pracy sierakowickich radnych pojawiły się podczas wrześniowej sesji Rady Gminy. Wówczas wyszło na jaw, że żadna z komisji stałych rady nie opiniowała projektu bardzo ważnej uchwały "w sprawie rozpoczęcia procedury nadania statusu miasta miejscowości Sierakowice".

Już przed sesją sygnalizowaliśmy, że nie odbyło się żadne formalne spotkanie. Nie ma więc śladu dyskusji na ten temat w protokołach, a radni najzwyczajniej nie przedyskutowali zapisów uchwały przed sesją. 

Już po sesji otrzymaliśmy z Urzędu Gminy Sierakowice odpowiedź, że przed sesją 30 września nie odbyły się żadne posiedzenia komisji i żaden z projektów uchwał nie został przez komisje zaopiniowany. 

[ZT]72024[/ZT]

Czym w takim razie zajmują się komisje w gminie Sierakowice i czy w ogóle pracują? Postanowiliśmy postawić takie pytania. Ale po kolei. 

Zgodnie z przepisami Rada Gminy ma obowiązek powołać dwie komisje: rewizyjną oraz skarg, wniosków i petycji. Pozostałe komisje są tworzone przez daną radę dobrowolnie, w zależności od jej potrzeb.

Siedem komisji, siedmioro przewodniczących

W wielu gminach powiatu kartuskiego komisje zajmują się realizacją założonego wcześniej programu pracy, ale oprócz tego radni spotykają się przed każdą sesją i analizują materiały, nanoszą poprawki do uchwał, zgłaszają uwagi, zapoznają się szczegółowo z tym, co będzie tematem sesji. Bywa, że komisje obradują osobno, ale częstą praktyką są też wspólne posiedzenia komisji. Niedawno w gminie Żukowo pojawił się nawet postulat, by posiedzenia komisji transmitować tak, by mieszkańcy mogli śledzić na bieżąco nad czym pracują radni - sprawa jest w toku. 

W gminie Sierakowice powołano nie 2, lecz aż 7 komisji. Każda z nich ma swojego przewodniczącego/przewodniczącą, a jedna nawet zastępcę przewodniczącego. Wydawałoby się, że to przełoży się na ilość posiedzeń komisji, analizę uchwał i bieżących spraw.

Jest inaczej. W odpowiedzi na nasze pytanie o to jak często w bieżącym roku spotykały się na formalnych posiedzeniach poszczególne komisje stałe Rady Gminy Sierakowice Urząd Gminy odpowiada, że spotykają się one... raz na kwartał. To oznacza, że część komisji obradowała w tym roku raptem trzy razy.

Nieco więcej pracy ma komisja rewizyjna, a najwięcej - komisja skarg wniosków i petycji, która spotyka się wtedy, gdy pojawiają się do rozpatrzenia skargi lub petycje zgłaszane przez mieszkańców. 

[ZT]71966[/ZT]

W jaki sposób radni i poszczególne komisje Rady Gminy przygotowują się do podejmowania bieżących uchwał? Urząd Gminy Sierakowice odpowiada, że nie ma informacji na ten temat oraz że radni dostają materiały na sesje na 7 dni przed terminem obrad. Od radnych z którymi rozmawialiśmy wiemy, że pracują sami i każdy we własnym zakresie stara się przebrnąć przez niekiedy skomplikowane zapisy uchwał. 

Spotkanie raz na kwartał - kasa co miesiąc

Sytuacja byłaby mniej bulwersująca, gdyby nie fakt, że radni będący członkami poszczególnych komisji dostają za to odpowiednio wyższą dietę. To 1500 zł miesięcznie. Wyższe uposażenie otrzymują zaś szefowie komisji - oni inkasują miesięcznie po 1800 zł. Wiceprzewodniczący komisji dostaje zaś 1600 zł. 

Krzysztof Kolke - przewodniczący Komisji Rewizyjnej, Bogumiła Okroj - przewodnicząca Komisji Skarg Wniosków i Petycji, Paweł Staszek - przewodniczący Komisji Budżetu i Inicjatyw Gospodarczych, Andrzej Klasa - przewodniczący Komisji Oświaty, Zdrowia i Pomocy Społecznej, Wiesław Gafka - przewodniczący Komisji Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska, Marcin Latarski - przewodniczący Komisji Komisji Kultury, Sportu i Turystyki oraz Wojciech Koszałka - przewodniczący Komisji Infrastruktury - oni wszyscy inkasują więc rocznie po 21 600 zł. 

Warto podkreślić, że szefowie komisji dostają uposażenie co miesiąc. Nawet wtedy gdy - jak wyjaśnił Urząd Gminy Sierakowice - swoje komisje zwołują raz na kwartał.

Jest jeszcze jeden aspekt tej sprawy. Zapytaliśmy, w jaki sposób Gmina Sierakowice zapewnia udział mieszkańców w pracach komisji stałych Rady Gminy Sierakowice i w jaki sposób mieszkańcy mogą uczestniczyć w bieżących pracach legislacyjnych?

Wiemy już, że to może być trudne lub wręcz niemożliwe, skoro radni nie pracują nad bieżącymi uchwałami. W odpowiedzi na pytanie UG Sierakowice, cytując ustawę o samorządzie gminnym, zapewnia o jawności działalności poszczególnych organów, prawie wstępu na sesje oraz posiedzenia komisji. 

(...) Mieszkańcy mogą uczestnicy w bieżących pracach legislacyjnych przede wszystkim poprzez udział w sesjach Rady Gminy Sierakowice, a także poprzez wystąpienie w obywatelską inicjatywą uchwałodawczą (...) - czytamy w odpowiedzi Urzędu Gminy Sierakowice. 

Przewodniczący nie udzieli głosu

Tymczasem w praktyce udział mieszkańców, a nawet innych samorządowców w sesjach Rady Gminy Sierakowice nie zawsze przekłada się na tryb i sposób podejmowania uchwał przez radnych. Przekonał się o tym Tadeusz Kobiela, członek Zarządu Powiatu Kartuskiego, który na wrześniowej sesji chciał zgłosić swoje uwagi przed podjęciem przed radnych uchwały intencyjnej ws. nadania Sierakowicom praw miejskich. Przewodniczący Rady Gminy Sierakowice  nie udzielił mu głosu. 

[ZT]58519[/ZT]

Trzeba też podkreślić także, że rozwiązania przyjęte w Sierakowicach nie są niezgodne z prawem.

Są jednak mocno wątpliwe i każą stawiać pytania o transparentność i jakość uchwał podejmowanych przez Radę Gminy. Obszernie o tych zagadnieniach pisze samorządowe czasopismo "Wspólnota", wskazując, że wiele zależy od samych radnych i od tego, jak ukształtują oni statut gminy. 

(...) Statutowe regulacje dotyczące opiniowania projektów uchwał przez komisje rady gminy mają istotne znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesu legislacyjnego. Należy kształtować je rozważnie i unikać sytuacji, w których zwyczajowo się je ignoruje (czy to ze względu na ich nieznajomość, czy niepraktyczność). Jeżeli rada uzna, że dotychczasowe rozwiązania nie odpowiadają potrzebom – zwłaszcza zapewnienia odpowiedniego standardu prac – należy rozważyć zmianę statutu (...) - czytamy w artykule. 

Zapytaliśmy, czy gmina Sierakowice planuje zmiany w statucie, które regulowałyby kwestię prac poszczególnych komisji stałych. Odpowiedź jest krótka:

(...) Nie są planowane zmiany w Statucie Gminy Sierakowice na temat prac poszczególnych komisji stałych (...) - odpowiada Urząd Gminy Sierakowice. 

Każdemu z szefów komisji mieszkańcy zapłacą przez całą kadencję po 108 tys. zł.