Powstanie Kaszubski Park Narodowy? To propozycja fundacji

Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze w swoim najnowszym opracowaniu zwraca uwagę na potrzebę stworzenia nowych parków narodowych w Polsce. Zaproponowali aż 25 takich obszarów, a wśród nich jest Kaszubski Park Narodowy.

Opracowanie powstało z okazji Europejskiego Dnia Parków Narodowych, stworzył je Piotr Klub, leśnik z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. Fundacja postuluje powiększenie 21 istniejących polskich parków narodowych, a także stworzenie 25 nowych. 

Obecnie parki narodowe zajmują zaledwie 1% terytorium Polski - wskazuje fundacja. 

- Odkąd my po roku 2001 przestaliśmy powoływać nowe parki narodowe, Niemcy utworzyli ich u siebie pięć. Polska, która w chwili odrodzenia swojej państwowości w 1918 roku pod względem zaangażowania w ochronę przyrody znajdowała się w czołówce krajów europejskich, znajduje się obecnie na dalekim 29 miejscu pod względem udziału parków narodowych w powierzchni kraju - pisze autor opracowania.

Od dawna mówią o Kaszubskim Parku Narodowym

Wśród propozycji jest utworzenie Kaszubskiego Parku Narodowego. 

Jak pisze Piotr Klub - koncepcja stworzenia tego parku na Pojezierzu Kaszubskim powstała jeszcze przed I wojną światową, gdy teren Pomorza należał do Prus. W 1906 roku w pruskim czasopiśmie krajoznawczym  zaproponowano powołanie parku narodowego na pograniczu Kaszub i Borów Tucholskich. Gdyby wówczas powstał - byłby to pierwszy park narodowy w Europie. Pierwszy powstał w kilka lat później - w 1909 r. w Szwecji. 

- Pierwsze polskie postulaty utworzenia Kaszubskiego Parku Narodowego na terenie największego w tamtych czasach kompleksu leśnego polskiej części Pojezierza Pomorskiego - Lasów Mirachowskich, pochodzą jeszcze z okresu międzywojennego - pisze Piotr Klub. 

Następnie temat parku narodowego na Kaszubach powrócił w latach 90. XX w.

- Argumenty, które przytaczali w tamtych czasach twórcy koncepcji Kaszubskiego Parku Narodowego to: występowanie charakterystycznej polodowcowej rzeźby terenu wartej zachowania i ochrony, zróżnicowanie świata roślinnego i obecność gatunków reliktowych, obecność dużego i zwartego kompleksu leśnego, duże skupisko rezerwatów przyrody, potrzeba zwiększenia poziomu inwestycji w regionie oraz wysokie walory kulturowe reprezentowane przez dziedzictwo Ludności Kaszubskiej - opisuje Piotr Klub. 

"Akt współczesnego patriotyzmu Kaszubów"

Również po 2000 roku podnoszona była kwestia Kaszubskiego Parku Narodowego, jednakże autorzy przyznawali, że walory przyrodnicze tego obszaru zostały zdegradowane. Ale, według nich, to obszar Lasów Mirachowskich miał największy potencjał na powołanie tutaj parku narodowego.

Z kolei M. Przewoźniak gorzko ocenił szansę utworzenia parku narodowego w Lasach Mirachowskich nazywając ją „zaprzepaszczoną”, aktualną ochronę w formie parku krajobrazowego „iluzoryczną”, a tą w obszarach Natura 2000 „wybiórczą”.

- Wskazał, że największymi problemami uniemożliwiającymi powołanie tutaj parku narodowego jest antropopresja w postaci gospodarki leśnej, osadnictwa, rolnictwa i osuszania, a także brak zrozumienia przez lokalną społeczność potrzeby ochrony przyrody. Słusznie zwrócił również uwagę, że powołanie parku narodowego byłoby aktem współczesnego patriotyzmu Kaszubów, gdyż pozwoliłoby najlepiej ochronić ich ziemię - opisuje Piotr Klub.

Wskazuje, aby w Kaszubskim Parku Narodowym, znalazły się takie formy ochrony przyrody jak m.in. Kaszubski Park Krajobrazowy, „Lasy Mirachowskie”, „Kurze Grzędy”,"Staniszewskie Błoto”, „Dolina Górnej Łeby”, a także rezerwaty: Szczelina Lechicka, Żurawie Błota, Lubygość, Kurze Grzędy, Jezioro Turzycowe, Staniszewskie Błoto, Staniszewskie Zdroje i Żurawie Chrusty.

- Sugeruję by propozycja granic Kaszubskiego Parku Narodowego była oparta częściowo na jej historycznym przebiegu, a częściowo na granicach obszaru Natura 2000 „Lasy Mirachowskie”, z niewielkimi korektami polegającymi na ich dopasowaniu do granic kompleksów leśnych - wskazuje Piotr Klub. 

Powierzchnia Kaszubskiego Parku Narodowego wyniosłaby 7852,14 ha.

Presja na powstawanie parków coraz większa

Autor opracowania podkreśla, ze nowa unijna strategia na rzecz bioróżnorodności i inne tego typu międzynarodowe dokumenty nie pozostawiają złudzeń.

- Trend zwiększania powierzchni obszarów chronionych – w tym obszarów chronionych ściśle – będzie wzrastał, a presja na tego typu działania będzie coraz większa - wskazuje Piotr Klub. - Najprościej będzie to uczynić na bazie już sprawdzonych, tradycyjnych i ugruntowanych w prawie form ochrony przyrody, jakimi są parki narodowe. Zdajemy sobie sprawę, że jest również potrzebna polityczna wola dotycząca odblokowania patowej sytuacji, która wynika z nałożenia ustawowej blokady na tworzenie nowych i poszerzanie istniejących parków narodowych.

Z opracowaniem Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze można zapoznać się TUTAJ.