Odwiedź rezerwat ?Stare Modrzewie? i zobacz 200-letnie drzewa

Modrzew jest ewenementem wśród rodzimych gatunków iglastych - jesienią idzie w ślady drzew liściastych i zrzuca igły. Prawie 200-letnie modrzewie można zobaczyć w rezerwacie niedaleko Kartuz. Najgrubszy z nich ma 4,2 metry obwodu.

Rezerwat przyrody ?Stare Modrzewie? znajduje się na terenie Leśnictwa Dzierżążno. Został utworzony w 1972 roku, a jego powierzchnia wynosi 4,85 ha. Powstał w celu ochrony i zachowania fragmentu lasu mieszanego z pojedynczymi okazami modrzewia europejskiego. Modrzewie w tym rezerwacie liczą około 190 lat. Do rezerwatu prowadzą dwie drogi: droga gruntowa, biegnąca z osady Burchardztwo oraz droga leśna, rozpoczynająca się od zjazdu z szosy Kartuzy-Somonino w kierunku szkółki leśnej Kiełpino.

W rezerwacie przyrody znajduje się 15 efektownych egzemplarzy olbrzymich modrzewi. Ich pierśnica wynosi 78-134 cm, zaś wysokość 30-46 metrów. Najbardziej okazały modrzew w rezerwacie ma aż 420 cm obwodu. Dodajmy, że najgrubszy w Polsce modrzew ma 485 cm obwodu i rośnie 2,5 km na południe od Rumi przy leśniczówce Zbychowo (Nadleśnictwo Gdańsk). Natomiast najwyższy modrzew europejski rośnie w Niemczech ? ma 46,8 m wysokości, a pień w obwodzie 4,69 m.

h3. Dlaczego zrzuca igły na zimę?

Modrzew europejski od innych gatunków iglastych różni się nie tylko doroczną zmianą szpilkowego garnituru ? jasnozielone miękkie i niekłujące igły wyrastają u niego w charakterystycznych pęczkach liczących po 15?40 sztuk. Kwitnie od marca do kwietnia. Szyszki pojawiają się później, są gęsto skupione na gałęzi, potrafią tkwić na niej niekiedy przez wiele lat.

Modrzew to jedyne w Europie drzewo iglaste, które traci igły na zimę. Drzewa zrzucając liście, ratują się tym samym przed nadmiernym parowaniem wody przez nie wówczas, gdy niewiele może jej dostarczyć zmrożona gleba. Igły większości drzew iglastych posiadają tkankę okrywającą o zgrubiałej, pokrytej woskiem ścianie komórkowej, co w zimie zabezpiecza wewnętrzne tkanki zarówno przed niską temperaturą jak i przed utratą wody. Modrzew natomiast ma miękkie i delikatne igły pozbawione tej ochrony, dlatego zrzuca igły na zimę, aby zapobiec utracie wody tą drogą.

h3. Modrzew ? symbol trwałości

Drzewo to na Pomorzu jest gatunkiem geograficznie obcym, ale cenionym ze względów gospodarczych. Od wieków jego drewno chętnie było używane w budownictwie, gdyż odznacza się ono największą trwałością wśród gatunków iglastych.

Drewno modrzewia rzeczywiście jest niezwykle trwałe, trwalsze nawet od dębowego. Nie imają się go owady, omijają grzyby. Do tej pory zachwycają zaskakująco dobrze zachowane modrzewiowe dwory i dworki, kościółki czy konstrukcje inżynieryjne. Modrzew używano do budowy mostów, fortalicji i osad obronnych, wytwarzano z niego meble.

W zwyczajach staropolskich modrzew występuje jako symbol młodości i urody życia, a także trwałości. Do tej pory przetrwały wszak zabytkowe kaplice zbudowane z drewna modrzewia. Gałązki modrzewia wplatano również w wieńce dożynkowe na pamiątkę pradawnych czasów, kiedy najlepsze zboże wyrastało na terenach po wykarczowanych i wypalanych lasach modrzewiowych.

h3. Modrzew nie ma łatwego życia...

Gatunek ten w lasach solidnie przetrzebiono i dlatego stał się jednym z pierwszych sztucznie odnawianych. Mamy więc w lasach bez porównania mniej modrzewi niż kiedyś. Choć są niemal wszędzie, to rzadko występują w większych skupiskach. Leśnicy starają się promować ten gatunek jako pionierski, domieszkowy, wzbogacający różnorodność biologiczną lasu. Trwa jednak spór, wspierany naukowymi teoriami, czy jego obecność w wielu miejscach jest rzeczywiście pożądana. Modrzew nie ma więc na naszych lasach łatwego życia...

(oprac. na podstawie materiałów przygotowanych przez Nadleśnictwo Kartuzy)