Dziennik Bałtycki przyznał nagrodę kobiecie, która... nie istnieje

O niebywałej wpadce i totalnym blamażu można mówić w przypadku plebiscytu "Osobowość Roku 2022" organizowanego przez "Dziennik Bałtycki" i "Głos Pomorza", należące do przejętej przez Orlen grupy Polska Press. Jedną z laureatek konkursu została Agata Bąk. Problem w tym, że kobieta nie istnieje. Jej zmyślonego biogramu i działalności nikt nie weryfikował.

Pani Agata Bąk otrzymała statuetkę i tytuł "Osobowości Roku 2022" w kategorii biznes w powiecie lęborskim. Wcześniej otrzymała oficjalną nominację z gratulacjami i wyrazami uznania podpisaną przez redaktora naczelnego "Dziennika Bałtyckiego" Artura Kiełbasińskiego oraz prezesa Polska Press Makroregionu Pomorze Piotra Grabowskiego. W liście napisano, że kapituła "doceniła sukcesy zawodowe i wkład w życie lokalnej społeczności" pani Agaty. 

Wymyślili Agatę Bąk

Wszystko brzmi pięknie tylko, że pani Agata Bąk nie istnieje. Jest fikcyjną postacią stworzoną przy użyciu sztucznej inteligencji i zgłoszoną do plebiscytu "Dziennika Bałtyckiego" przez działaczkę Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska.

[ZT]43557[/ZT]

Chciała ona sprawdzić, czy w ogłoszonym przez znane wydawnictwo plebiscycie ktokolwiek weryfikuje kandydatów, czy chodzi jednie o płatne SMS-y. 

A zaczęło się kilka miesięcy temu, gdy zrobiło się głośno o wycofywaniu kandydatur przez wielu nominowanych w plebiscycie Osobowość Roku 2022. Kontrowersje budził sposób głosowania. Aby oddać głos na daną osobę należało wysłać SMS (koszt 3,69 zł) lub kliknąć w link, który również jest płatny. Można było także kupować pakiety głosów.

Także w powiecie kartuskim były osoby, które apelowały o to, by nie oddawać na nich głosów, a pieniądze przeznaczyć na działalność organizacji pozarządowych lub cele charytatywne. 

Zero weryfikacji

Z plebiscytu wycofała się także aktywistka i członkini Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska z Gdyni, ale poszła o krok dalej. 

(...) Po wycofaniu swojej kandydatury postanowiłam sprawdzić, na ile kapituła konkursu weryfikuje zgłoszonych kandydatów i czy w plebiscycie ma szansę fikcyjna postać. Nie istnieje, więc nie ma żadnych osiągnięć i nie jest znana lokalnej społeczności (...)  - czytamy na stronie siecobywatelska.pl/. - (...) Nominacja fikcyjnej koordynatorki zespołu badawczego "Invisible Women in AI" została zgłoszona za pomocą formularza na stronie "Dziennika Bałtyckiego". W Internecie nie pojawiły się żadne materiały, które mogłyby potwierdzić jej osiągnięcia. Istniała jedynie w wysłanym zgłoszeniu. Mimo to na podany numer telefonu został przesłany dyplom z gratulacjami Kapituły Redakcji "Dziennika Bałtyckiego".

Jak informuje organizacja Watchdog Polska, kolejne wiadomości od wydawnictwa motywowały do udziału w plebiscycie i walki o zwycięstwo. 

(...) Walka o zwycięstwo została podjęta na pięć minut przez zakończeniem głosowania, co ujawniło kolejną nieszczelność procesu, pozwalającą na oddawanie głosów z jednego komputera bez żadnych ograniczeń – nie częściej jednak niż raz na sekundę. Na tym etapie również ze strony redakcji nie miała miejsca jakakolwiek weryfikacja kandydata, a zaproszenie na galę można było ściągnąć ze strony samodzielnie poprzez link przesłany w wiadomości SMS po zakończeniu głosowania. 26 kwietnia odebrałam w imieniu Agaty statuetkę. Agata została Osobowością Roku 2022 w kategorii Biznes w powiecie lęborskim (...) - relacjonuje pomysłodawczyni akcji. 

@watchdog_polska Fikcyjna kandydatka Osobowością Roku 2022 #CapCut #osobowoscroku2022 #obajtek #wolnemedia #wybory2022 #majówka #dziennikbaltycki #orlenowskiegazety ♬ Mishaps - Lofi-nimation

Wymyślona przez organizatorów akcji Agata Bąk została przedstawiona jako "koordynatorka zespołu badawczego Invisible Woman in AI", która "poza swoją pracą naukową, angażuje się również w społeczność, prowadząc szkolenia i warsztaty dla młodych kobiet zainteresowanych technologią". Zarówno biogram jak i wizerunek Agaty Bąk zostały stworzone przy wykorzystaniu chat bota - sztucznej inteligencji. 

Jak podkreśla pomysłodawczyni przedsięwzięcia, biogram nawet się nie przydał, bo organizatorzy plebiscytu nie wymagali go, ani nie sprawdzali. 

Nagroda, którą można sobie kupić

Organizacja Watchdog Polska podkreśla, że biznes polegający na organizacji plebiscytów opartych na płatnych SMS-ach prowadzony był przez "Dziennik Bałtycki" i inne tytuły z grupy Polska Press jeszcze zanim została ona przejęta przez Orlen. 

(...) Nowością jest za to uzależnienie tak ogromnej liczby tytułów prasowych od jednego podmiotu w sposób bezpośredni zależnego od rządu (...) - podkreśla organizacja.

Autorka prowokacji podkreśla zaś, że biorąc udział w różnego rodzaju plebiscytach lub oddając głosy należy zastanowić się, dokąd trafiają nasze pieniądze i kogo faktycznie wspierają. 

- Wspierając działalność biznesową orlenowskich gazet pana Obajtka działamy przeciw wolności mediów, które powinny kontrolować władzę, a nie być od nich zależne. Jest to nagroda, którą można sobie kupić - mówi w materiale na TikToku Martyna Regent, aktywistka Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska.

Apeluje jednocześnie o to, by weryfikować informacje publikowane także w lokalnych mediach:

- (...) Przed nadchodzącymi wyborami zadajmy sobie trochę wysiłku i sprawdzajmy nie tylko, co się wydarzyło, lecz także kto i po co przekazał nam tę informację. Sprawdźmy, kto w naszej lokalnej gazecie się wypowiada i kto się w niej reklamuje. Zapytajmy najbliższe nam osoby, skąd czerpią informacje o lokalnych sprawach (...) - pisze Watchdog Polska.

Jak informuje Wirtualna Polska, po ujawnieniu skandalu wydawnictwo Orlenu zmieniło wyniki i przekazało pierwsze miejsce w plebiscycie w powiecie lęborskim właścicielowi piekarnio-ciastkarni. Polska Press określiła też akcję Watchdoga mianem "antyspołecznego happeningu".