HCV został zidentyfikowany stosunkowo niedawno, bo dopiero w 1989 r. Jest to groźny wirus wywołujący zapalenie wątroby typu C (WZW C), który powoduje jej zapalenie, a u niektórych chorych prowadzi do marskości czy raka wątroby. Szacuje się, że w Polsce nosicielami HCV może być nawet 700 tys. osób, z czego większość osób zakażonych nie jest tego świadoma. Przebieg WZW typu C jest u większości chorych bezobjawowy przez wiele lat, jednak mimo to tocząca się choroba powoduje postępujące uszkodzenie wątroby.
W początkowym etapie, bezpośrednio po zakażeniu dochodzi do rozwoju ostrego WZW C. U około 75 proc. chorych z ostrym WZW typu C nie ma żadnych objawów, a w pozostałych przypadkach, po czasie wylęgania, który może trwać od 15 do 160 dni (średnio 50 dni) mogą wystąpić takie objawy jak: bóle mięśni, gorączka, zapalenie lub bóle stawów, wymioty, nudności czy pobolewanie w prawym podżebrzu.
Można także zaobserwować zażółcenie skóry i twardówek, a w badaniach laboratoryjnych wzrost transaminaz (ALAT i ASPAT). U około 1/5 osób zakażonych dochodzi do samoistnego wyleczenia, a u pozostałych chorych rozwija się przewlekłe WZW C.
Do tej pory nie została wynaleziona szczepionka chroniąca przed zachorowaniem. Natomiast dostępne nowoczesne metody leczenia pozwalają na całkowite wyeliminowanie wirusa z organizmu u prawie wszystkich chorych.
Dlatego tak ważne jest wykonywanie badań przesiewowych w celu wykrycia zakażenia HCV. Podstawowym badaniem pozwalającym na wstępne wykrycie obecności wirusa jest oznaczenie we krwi przeciwciał anty-HCV. Dodatni wynik testu na obecność przeciwciał nie oznacza jeszcze choroby. Może świadczyć o tym, że byliśmy zakażeni, ale organizm sam pokonał wirusa.
W takiej sytuacji konieczne jest jednak udanie się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej po skierowanie do specjalisty chorób zakaźnych, który zleci dalszą diagnostykę. Drugi etap badań polega na oznaczeniu metodami molekularnymi materiału genetycznego wirusa (HCV RNA), w tym określenie genotypu i podtypu.
Główną drogą transmisji wirusa jest krew. Do większości zakażeń wirusem HCV dochodzi w wyniku naruszenia ciągłości tkanek, w szczególności w trakcie drobnych zabiegów medycznych (iniekcji, pobrań krwi, usuwania znamion, zabiegów stomatologicznych oraz zabiegów upiększających) wykonywanych z naruszeniem procedur higieniczno-sanitarnych.
Każdy może zostać zakażony wirusem HCV, do grup szczególnego ryzyka zalicza się:
- osoby korzystające z zabiegów upiększających (kolczykowanie, tatuaż),
- osoby zażywające narkotyki drogą dożylną,
- osoby mające ryzykowne kontakty seksualne,
- osoby, które miały przetaczaną krew lub preparaty krwiopochodne przed 1992 r.,
- osoby zakażone HIV,
- osoby chore na hemofilię,
- osoby z przebytym WZW typu B,
- osoby, które były hospitalizowane,
- osoby, u których kiedykolwiek w przeszłości wykryto nawet nieznacznie przekraczający górną granicę normy poziom enzymów wątrobowych,
- osoby korzystające ze wspólnych narzędzi kosmetycznych i szczoteczek do zębów, osoby, u których zostały wykonane zabiegi chirurgiczne (np. usuwanie znamion, usuwanie zęba), dializy, badania endoskopowe, iniekcje, pobieranie krwi.
Samorząd Powiatu Kartuskiego realizuje już drugą edycję programu profilaktyki zakażeń HCV w ramach, którego mieszkańcy mogą skorzystać z bezpłatnych badań na obecność wirusa HCV.
W tym celu należy zgłosić się do punktów pobrań Diagnostyki Spółka Akcyjna.:
- w Kartuzach przy ul. Kościuszki 12, tel. 58 681 02 97 – od poniedziałku do soboty w godz. 7.00-11.00
- w Żukowie przy ul. Sienkiewicza 14, tel. 661 910 578 – od poniedziałku do piątku w godz. 7.00-11.00
- w Sierakowicach przy ul. Lęborskiej 27 b, tel. 509 399 131- od poniedziałku do piątku w godz. 7.00-11.00
Badania są skierowane do osób w wieku 18-65 lat zameldowanych na terenie powiatu kartuskiego. W tym roku badania potrwają do dnia 10 grudnia 2021 r. Natomiast w przyszłym roku rozpoczną się dnia 3 stycznia i będą wykonywane do dnia 9 grudnia 2022 r.
Badania są realizowane w ramach „Programu profilaktyki zakażeń HCV dla mieszkańców powiatu kartuskiego na lata 2020-2022”, który jest finansowany z budżetu Powiatu Kartuskiego.
Oprac. Starostwo Powiatowe w Kartuzach
Wydział Zdrowia, Bezpieczeństwa i Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, 16.11.2021 r.
