Szumne obietnice z Borcza, a rzeczywistość. Samorządy: nie ma żadnych kryteriów

To miała być "rewolucyjna zmiana inwestycyjna", a ogłaszał ją niedawno w Borczu (gm. Somonino) premier Mateusz Morawiecki, obiecując uruchomienie strumienia pieniędzy na inwestycje w gminach. Samorządowcy wskazują, że rzeczywistość jest jednak zupełnie inna. Napisali do premiera, że nowy program nie zawiera nawet podstawowych zasad rozdziału środków. 

Podczas niedawnej wizyty na Kaszubach premier Mateusz Morawiecki odwiedził Borcz w gminie Somonino, gdzie w obecności głównie działaczy PiS promował "Polski Ład" i ogłosił start rządowego Funduszu Polski Ład. Ma to być program ukierunkowany na inwestycje lokalne realizowane przez samorządy. 

Premier zapowiedział, że do dyspozycji samorządów ma być 20 mld zł, a inwestycje będą finansowane nawet do 95 proc. i że będzie to "rewolucyjna zmiana inwestycyjna".

[ZT]36002[/ZT]

Wbrew rządowej propagandzie program "Polski Ład" budzi wiele kontrowersji. W licznych publikacjach można przeczytać, że zawiera on ukryte podwyżki podatków, które mogą uderzyć m.in. w małych przedsiębiorców.

Z kolei do funduszu, który miał zapewnić gminom dostęp do strumienia pieniędzy poważne zastrzeżenia zgłaszają samorządowcy skupieni w stowarzyszeniu "Tak! Samorządy dla Polski" (jego członkiem jest także burmistrz Kartuz). 

Samorządowcy w piśmie skierowanym do premiera wskazują, że liczyli iż ogłoszony program nie będzie budził takich kontrowersji, jak Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, z którego pieniądze rozdzielane były "po uważaniu" i trafiały głównie do samorządów, w których rządzi PiS, lub które z partią sympatyzują. 

[ZT]33712[/ZT]

Czy tym razem będzie inaczej? Stowarzyszenie "Samorządy dla Polski" wskazuje, że wręcz przeciwnie. Fundusz Polski Ład nie, zdaniem autorów pisma, nie zawiera żadnych przejrzystych kryteriów podziału środków. Pieniądze mają być rozdzielane bez jakiekolwiek kontroli społecznej - wskazują samorządowcy. 

Domagają się wprowadzenia istotnych zmian, w tym szczegółowych, punktowych kryteriów składanych przez samorządy wniosków wraz z możliwością odwołania się od decyzji. Zapowiadają także, że jeżeli ich postulaty pozostaną bez odpowiedzi, powołają Społeczny Samorządowy Komitet Monitorujący Wydatki "Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych". 

Całe stanowisko Stowarzyszenia "Tak! Samorządy dla Polski" poniżej:

Stanowisko dotyczące „Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych”.

Jako przedstawiciele polskich samorządów zawsze z aprobatą i poparciem przyjmujemy rządowe inicjatywy zwiększające możliwości inwestycji rozwojowych skierowanych w stronę naszych mieszkańców. Z zadowoleniem i uwagą przyjęliśmy również zapowiedź nowego Programu Inwestycji Strategicznych, gdzie budżet pierwszego pilotażowego rozdania ma wynieść niebagatelną kwotę 20 mld zł dofinansowania.

Na specjalnym spotkaniu w dniu 25 czerwca 2021 r. z przedstawicielami korporacji samorządowych reprezentowanych w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, strona rządowa przedstawiła założenia Programu. Zapowiedziano, że priorytet będą miały inwestycje realizowane przez samorządy o najniższych dochodach liczonych w oparciu o zasobność mieszkańców, co budziło pewne kontrowersje, ale dawało też nadzieję na taktyczne działanie zmierzające do likwidacji czy ograniczenia zapóźnień rozwojowych dotyczących niektórych obszarów Polski. Padła też deklaracja, że „Program” nie będzie kontynuacją niezwykle kontrowersyjnego i upolitycznionego Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Rzeczywistość okazała się jednak inna.

W dniu 1 lipca Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Nie ma w niej kryterium dochodowego, a wręcz brak jakichkolwiek transparentnych kryteriów decydujących o sensowności przyznania środków. Powołanie się na cele przeciwdziałania COVID-19 jest czystym realizmem socjalistycznym.

Obsługę finansową ma zapewnić Bank Gospodarstwa Krajowego, a Komisję oceniającą wnioski powoła Prezes Rady Ministrów – w której skład wejdą: trzej jego przedstawiciele i po dwóch – z ministerstwa ds. gospodarki, finansów publicznych, rozwoju gospodarczego oraz BGK. To Premier zatwierdza ostateczną listę inwestycji ujętych do dofinansowania, z możliwością dokonania dowolnych zmian.

Jest to niestety zapowiedź dystrybucji ogromnych publicznych pieniędzy bez jakiejkolwiek społecznej kontroli, co jest nie do przyjęcia w państwie demokratycznym, mającym aspiracje, a wręcz obowiązek pełnienia wiodącej funkcji w Unii Europejskiej. Jawność, czytelność i transparentność wydatków jest podstawowym obowiązkiem instytucji publicznych, czego szczególnym przykładem są samorządy.

Biorąc pod uwagę powyższe, domagamy się od polskiego rządu wprowadzenia do realizacji „Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych” następujących zasad:

- wprowadzenia szczegółowych, punktowych kryteriów składanych przez samorządy wniosków wraz z możliwością odwołania się od decyzji Komisji, ostateczna decyzyjność Premiera nie może dawać mu możliwości wprowadzania dowolnych zmian;

- w skład Komisji oceniającej wnioski powinni wchodzić przedstawiciele wszystkich korporacji samorządowej KWRiST;

- upublicznienie całego procesu naboru i oceny, łącznie z listą rankingową uwzględniającą wnioski dofinansowane i oczekujące.

Powyższe postulaty kierujemy w trosce o wspólne i najwyższe dobro jakim jest Rzeczypospolita.

W przypadku pozostawienia naszych uwag bez odpowiedzi, zapowiadamy powołanie Społecznego Samorządowego Komitetu Monitorującego Wydatki „Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych”.