Region. ZUS skontrolował zwolnienia lekarskie. Sporo osób straciło zasiłek

Oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wzięły pod lupę zwolnienia lekarskie by sprawdzić, czy wykorzystywane są zgodnie z przeznaczeniem czy też ktoś w tym czasie np. dorabia lub pojechał na zawody sportowe. 

Jak informuje Krzysztof Cieszyński, regionalny rzecznik prasowy ZU, prowadzone są dwa rodzaje kontroli zwolnień lekarskich. Sprawdzana jest prawidłowość ich wykorzystania i  prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich.

W pierwszym przypadku sprawdza się, czy chory wykorzystuje zwolnienie zgodnie z jego przeznaczeniem i stosuje się do zaleceń lekarza, a nie np. dorabia czy bierze udział w zawodach sportowych.

Komu cofnięto zasiłek?

W drugim lekarze orzecznicy weryfikują, czy osoba na zwolnieniu lekarskim nadal jest chora, a tym samym niezdolna do pracy. Kontrole to zadanie ustawowe. Środki, z których ZUS wypłaca zasiłki pochodzą ze składek na ubezpieczenie chorobowe od wszystkich ubezpieczonych.

W minionym kwartale pomorskie oddziały ZUS skontrolowały wykorzystywanie zwolnień lekarskich przez prawie 2,1 tys. osób. W wyniku kontroli prawo do zasiłku cofnięto w 218 przypadkach. Kwota cofniętych zasiłków to prawie 400 tys. zł. W czasie zwolnienia ubezpieczony powinien postępować tak, by jak najszybciej odzyskać sprawność i wrócić do pracy.

Niezależnie od wskazań lekarskich, może wtedy wykonywać tylko czynności codzienne i te, związane z poprawą stanu zdrowia, np. może pójść na wizytę lekarską, do apteki czy po zakupy spożywcze. Postępowanie, które w powszechnym odczuciu jest nieodpowiednie dla chorego i może nasuwać wątpliwości co do rzeczywistego stanu zdrowia jest niezgodne z celem zwolnienia lekarskiego.

Czasem zwolnienia lekarskiego nie można swobodnie dysponować, tak jak np. urlopem wypoczynkowym. Wykorzystywanie go niezgodnie z przeznaczeniem powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres.

W styczniu, luty i marcu 2024 r. w woj. pomorskim lekarze orzecznicy ZUS wydali 5,9 tys. orzeczeń w sprawie zwolnień lekarskich. Ich efekt to 372 przypadki, gdzie kontrolowanych uznano za zdolnych do pracy i zwolnienia, które skrócono o 2880 dni. W sumie, w wyniku takich kontroli, cofnięto zasiłki chorobowe w łącznej kwocie 312 tys. zł.

Podczas tego rodzaju kontroli lekarze orzecznicy sprawdzają czy ubezpieczony,  który korzysta ze zwolnienia nadal jest chory i powinien je kontynuować, czy też należy je skrócić.

Kto powinien spodziewać się kontroli?

Lekarz orzecznik może przeprowadzić badanie, ale także wystawić skierowanie na badanie specjalistyczne. Może też poprosić o udostępnienie dokumentacji medycznej lub zlecić wykonanie badań pomocniczych. Jeżeli stwierdzono nieprawidłowości ZUS wydaje decyzję o odmowie prawa do świadczeń lub obowiązku zwrotu nienależnie pobranych zasiłków.

Do obu rodzajów kontroli typuje się zwolnienia, które m.in. budzą wątpliwości z uwagi na okres niezdolności do pracy nieadekwatny do schorzenia, czy przypadki, w których ubezpieczony dostaje kolejne zwolnienia od różnych lekarzy na różne schorzenia. Zawraca się też uwagę na tych, którzy nie stawili się na badanie przez lekarza orzecznika w wyznaczonym terminie lub wcześniej dopuścili się nadużyć.

Dla porównania w IV kwartale 2023 r. oddziały ZUS w Słupsku i Gdańsku stwierdziły nieprawidłowości w 537 przypadkach. Suma  zakwestionowanych w ten sposób zasiłków przekroczyła 640 tys. zł.