W Polsce i na Kaszubach wciąż przybywa lasów

Jaką powierzchnię Polski zajmują lasy? Ile drzew w ciągu roku sadzą leśnicy? Kto jest królową polskich lasów? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule.

Powierzchnia lasów w Polsce wynosi obecnie 9,1 mln ha, co w porównaniu z powierzchnią kraju (31,2 mln ha) oznacza, że lesistość kształtuje się u nas na poziomie 29%. Ogólna powierzchnia naszych lasów systematycznie rośnie od 1945 roku, kiedy to lesistość naszego kraju wynosiła niecałe 21%.

Lasów przybywa za sprawą zalesiania gruntów porolnych i nieużytków. Realizowany w Polsce od 1995 roku ?Krajowy program zwiększania lesistości? przewiduje wzrost lesistości naszego kraju do 30% w 2020 roku i 33% w roku 2050.

h3. 0,24 ha lasu na jednego Polaka

Lesistość Polski jest ciągle nieco niższa od średniej europejskiej (która wynosi 32%). Znajdujemy się mniej więcej w środku stawki państw europejskich. Rekordzistami w Europie pod względem lesistości są kraje skandynawskie ? Finlandia (73%) i Szwecja (70%). Na jednego Fina przypada statystycznie ponad 4 ha lasu, na Szweda ponad 3 ha ? na jednego mieszkańca Polski zaledwie 0,24 ha; podobnie statystyczny Europejczyk musi zadowolić się 0,30 ha lasu.

h3. Pomorskie na 3. miejscu pod względem lesistości

Udział lasów w poszczególnych regionach Polski jest zróżnicowany. W układzie województw największą lesistością charakteryzują się:

* lubuskie (49%)
* podkarpackie (38%)
* pomorskie (36%)

Województwa o najmniejszej lesistości to:

* łódzkie (21%)
* mazowieckie i lubelskie (oba po około 23% lesistości)

W Polsce dominują lasy publiczne ? stanowią one 81% wszystkich lasów. Składają się na nie przede wszystkim lasy zarządzane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (77% ogółu lasów publicznych). Pozostała część to lasy w granicach Parków Narodowych (2%), należące do gmin (1%) i inne lasy Skarbu Państwa (1%). Lasy Państwowe zarządzają więc ogromnym majątkiem Skarbu Państwa i są zobligowane przepisami prawnymi do prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej ? zasady obowiązującej w większości państw europejskich i innych krajach dbających o swoje odnawialne zasoby naturalne.

h3. Sosna królową polskich lasów

Las rośnie w naszym kraju głównie na słabszych glebach - z tych żyźniejszych wyparło go rolnictwo. Z tego powodu w strukturze polskich lasów dominują drzewa iglaste (ich udział wynosi 70%), gdyż mają one mniejsze wymagania glebowe niż gatunki liściaste. Niekwestionowaną królową polskich lasów jest sosna pospolita, dominująca na 60% powierzchni leśnej. Flora drzewiasta naszych lasów obejmuje 38 gatunków, w tym 31 liściastych i 7 iglastych.

W strukturze wiekowej lasów w Polsce dominują drzewostany w wieku 40-60 lat. Przeciętny wiek lasów wszystkich form własności wynosi 56 lat. Jednak ciągle przybywa u nas drzewostanów starszych, w wieku powyżej 80 lat ? ich powierzchnia wzrosła w okresie 1945-2012 z 0,9 mln ha do około 2 mln ha.

Charakteryzując zasoby leśne danego kraju posługuje się, obok powierzchni lasów, informacją dotyczącą zapasu na pniu. Jest to objętość (miąższość) wszystkich żywych drzew na danym obszarze. Tak określone zasoby drzewne szacuje się w Polsce na 1,9 mld m3 drewna. Oznacza to, że przeciętna zasobność polskich lasów wynosi około 210 m3/ha (w samych Lasach Państwowych jest to nawet 270 m3/ha). Wartość ta jest dwukrotnie większa od przeciętnej dla wszystkich krajów Europy.

h3. Co roku leśnicy sadzą 500 mln drzew

Zgodnie z zasadą zrównoważonego użytkowania zasoby leśne w naszym kraju z każdym rokiem powiększają się. Z jednej strony zalesianie powoduje wzrost powierzchni lasów, z drugiej - rosnące już lasy ?bogacą się? w drewno. Każdego roku lasy w Polsce przyrastają o pewną ilość drewna (gdyż drzewa powiększają swoje rozmiary) ? natomiast leśnicy wycinają nie więcej niż 60% rocznego przyrostu. Pozostałe 40% kumuluje się corocznie i powiększa zasoby drzewne na pniu. Jeżeli wycinany jest fragment dojrzałego lasu, na jego miejsce wprowadza się młode pokolenie drzew ? najczęściej w formie sadzenia. Co roku leśnicy w Lasach Państwowych sadzą około 500 mln drzew.

h3. Lasy są "wielofunkcyjne"

Obok gospodarczej funkcji polegającej na dostarczaniu ludziom w pełni naturalnego i odnawialnego zasobu, jakim jest drewno, polskie lasy pełnią szereg innych funkcji. Przykładowo lasy, które ze względu na swoje położenie pełnią funkcje ochronne ? np. wodochronne, glebochronne, krajobrazowe - stanowią w Lasach Państwowych aż 49% wszystkich lasów.

Lasy pełnią również ważną rolę w ochronie przyrody i zachowaniu bioróżnorodności ? gdyż są w naszej strefie klimatycznej najmniej zniekształconą formacją przyrodniczą. Na 50 tys. gatunków mikroorganizmów, grzybów, roślin i zwierząt występujących w naszym kraju, ponad 32 tys. związane jest z lasami. Nad 2,6 mln ha powierzchni zarządzanej przez Lasy Państwowe (czyli na blisko 38%) roztacza się europejska sieć obszarów chronionych Natura 2000.

Niezależnie od pełnionej funkcji, lasy stanowią również doskonałe miejsce do wypoczynku i rekreacji dla ludzi. Na tym polega właśnie wielofunkcyjna rola polskich lasów ? spełniają one, w sposób naturalny lub w wyniku działania człowieka, zadania ochronne, społeczne i produkcyjne.

Nadleśnictwo Kartuzy