Sklejanie modeli wymaga nie tylko precyzji, lecz także odpowiedniego wyboru kleju. W zależności od materiału i efektu, jaki chce się osiągnąć, używa się różnych substancji łączących. W artykule przyjrzymy się najpopularniejszym typom klejów wykorzystywanych przez modelarzy – ich właściwościom oraz zastosowaniom.
Modele plastikowe dominują wśród hobby związanych z budową miniatur, dlatego ważne jest zrozumienie specyfiki klejów przeznaczonych właśnie do tego materiału. Kleje do plastiku najczęściej zawierają rozpuszczalniki, które delikatnie topią powierzchnię elementów, co pozwala na trwałe zespolenie ich po wyschnięciu. Ten proces tworzy niemal jednolitą strukturę między dwoma częściami.
Tego rodzaju kleje wyróżnia szybkie wiązanie oraz doskonała wytrzymałość mechaniczna po zaschnięciu. Sprawdzają się zwłaszcza przy łączeniu drobnych detali czy cienkich ścianek plastikowych elementów. Ich wadą może być jednak ograniczona elastyczność – zbyt duże naprężenia mogą prowadzić do pęknięć spoiny.
Należy też zwrócić uwagę na formę aplikacji tych produktów – często dostępne są w buteleczkach z igłą lub cienkim pędzelkiem (aplikatory), co pozwala precyzyjnie dozować ilość kleju i uniknąć nadmiaru powodującego uszkodzenia malowanych powierzchni.
Kleje cyjanoakrylowe to jedne z najbardziej popularnych rozwiązań stosowanych przez modelarzy ceniących sobie czas i wygodę pracy. Charakteryzują się niemal natychmiastowym wiązaniem pod wpływem wilgoci znajdującej się w powietrzu lub na powierzchniach łączonych elementów.
Zastosowanie tych klejów wykracza poza plastik; doskonale radzą sobie także ze szkłem, metalem czy ceramiką. Jednak ich twardość po utwardzeniu może sprawić problem podczas montażu bardziej delikatnych fragmentów lub elastycznych części modeli.
Nierzadko modele wymagają bardzo precyzyjnego nakładania substancji łączącej – tu również pomocne okazują się specjalistyczne aplikatory takie jak igły czy pędzelki o małej średnicy umożliwiające dokładną kontrolę nad miejscem nanoszenia produktu bez ryzyka zabrudzeń innych elementów.
Kleje epoksydowe zdobyły uznanie dzięki wyjątkowej sile wiązania oraz odporności na czynniki mechaniczne i chemiczne. Składają się zwykle z dwóch składników: żywicy oraz utwardzacza mieszanych tuż przed użyciem. Proces ten wymaga nieco więcej czasu niż w przypadku cyjanoakrylowych środków, ale efektem jest niezwykle mocna spoina odporna na drgania czy uderzenia.
Epoksydy świetnie sprawdzają się tam gdzie model poddawany jest obciążeniom lub gdy potrzebna jest naprawa większych uszkodzeń strukturalnych elementów wykonanych zarówno z plastiku jak i metalu czy drewna.
Z kolei popularny wikol (czyli kleje PVA) działa inaczej niż pozostałe omawiane środki — jego baza to wodny roztwór poliwinylowy o konsystencji podobnej do mleka papierowego farby lateksowej. Po wyschnięciu staje się przezroczysty i elastyczny a zarazem zapewnia solidne trzymanie lekkich komponentów takich jak karton czy papier stosowany np. przy budowie makiet krajobrazowych albo dodatkowych dekoracji modeli. Chociaż PVA potrzebuje czasu by dobrze wyschnąć (kilka godzin), daje możliwość korekt podczas pracy dzięki temu że pozostaje łatwy do usunięcia zanim stwardnieje całkowicie. Praktyczne zastosowanie obu tych grup znacząco rozszerza możliwości każdego pasjonata tworzenia miniatur bez konieczności posiadania wielu specjalistycznych narzędzi lub dużej przestrzeni roboczej.
Aby praca przebiegała sprawnie a efekt był estetyczny wybór odpowiednich aplikatorów okazuje istotnym aspektem podczas korzystania z różnych rodzajów klejów do sklejania modeli. Igły umożliwiają bardzo precyzyjne nakładanie niewielkiej ilości produktu nawet w trudno dostępnych miejscach — idealne dla wszelkich drobnych detali. Pędzelki natomiast zapewniają szybsze rozprowadzenie na większych powierzchniach co ułatwia pracę np. przy nakładaniu warstw wikolu na kartonowe części makiety. Niektóre typy pędzli będą dostępne tylko w sklepach modelarskich z najwyższej półki.
