I Komunia św. w Kościele katolickim i prawosławnym. Są duże różnice

W Kościele katolickim zasady przygotowania i przeprowadzenia uroczystości pierwszej Komunii św. precyzują dokument Konferencji Episkopatu Polski z 29 sierpnia 2020 r. Zgodnie z nimi do sakramentów przystępują dzieci na zakończenie trzeciej klasy szkoły podstawowej.

W Kościele katolickim w Polsce dzieci przystępują do pierwszej Komunii św. w trzeciej klasie szkoły podstawowej. Warunkiem jest m.in. systematyczny udział w niedzielnej mszy św. W Kościele prawosławnym i grekokatolickim wierni przystępują do Komunii św. zaraz po chrzcie św.

Według wytycznych KEP warunkiem dopuszczenia dzieci do pierwszej Komunii św. jest wiek, w którym zaczynają rozumować. "Po skończonym siódmym roku życia domniemywa się, że potrafi używać rozumu" - czytamy w Kodeksie prawa kanonicznego.

Zgodnie z wytycznymi Episkopatu Polski z 29 sierpnia 2020 r., "celem formacji jest także głębsze wprowadzenie dziecka we wspólnotę Kościoła przez doświadczenie wspólnoty wiary i miłości we wspólnocie parafialnej".

W dokumencie wyróżniono trzy okresy przygotowania: dalszy, bliższy i bezpośredni.

Wyjaśniono, że przygotowanie dalsze "polega na wychowaniu religijnym w rodzinie, regularnym uczestniczeniu w niedzielnej i świątecznej mszy św., a następnie na uczęszczaniu na lekcje religii (katechezę) w szkole".

Według wytycznych KEP przygotowanie bliższe polega "na udziale dziecka w katechezie szkolnej oraz parafialnej przewidzianej na I i II klasę szkoły podstawowej, stanowiącej wprowadzenie do katechezy sakramentalnej".

Biskupi podkreślili, że przygotowanie bezpośrednie "powinno mieć przede wszystkim charakter duchowy zmierzający do zdobycia osobistego doświadczenia religijnego i włączenia się we wspólnotę wierzących".

Zaznaczyli, że po przyjęciu pierwszej Komunii św. "konieczne jest kontynuowanie formacji chrześcijańskiej poprzez systematyczne uczestnictwo w lekcjach religii i pogłębianie znajomości wiary katolickiej".

Biskupi zarządzili, że "przyjęcie pierwszej Komunii św. odbywa się na zakończenie trzeciej klasy szkoły podstawowej, tj. ok. 10. roku życia dziecka". Zastrzegli jednak, że "należy szanować lokalne tradycje tzw. wczesnej Komunii Świętej". Wówczas - jak napisali - "główną rolę w przygotowaniu dzieci do sakramentu pokuty i pojednania oraz Eucharystii pełnią rodzice, którzy powinni pozostawać w ścisłej współpracy z katechetą i duszpasterzem miejsca zamieszkania dziecka".

Zgodnie z wytycznymi Episkopatu Polski w "uzasadnionych sytuacjach" możliwe jest przystąpienie do tych sakramentów poza parafią zamieszkania. Potrzebne jest wówczas zaświadczenie o odbyciu przygotowania.

Wśród warunków rozpoczęcia przygotowania dzieci do sakramentów wymienili - deklarację rodziców (opiekunów) o uczestnictwie w przygotowaniu oraz złożenie świadectwa chrztu dziecka, jeśli odbył się on poza parafią, w której ma przyjąć pierwszą Komunię Świętą, oraz "uczęszczanie na lekcje religii w szkole".

Ponadto, zgodnie z wytycznymi "dziecko powinno systematycznie uczestniczyć w niedzielnej mszy św. oraz nabożeństwach związanych z rokiem liturgicznym np. różańcu, drodze krzyżowej oraz w spotkaniach tematycznych". "Minimalna liczba spotkań to - 24, (w każdej klasie po 8 spotkań)" - czytamy w dokumencie KEP.

W przypadku dzieci mieszkających poza Polską, jeśli ich rodzice zdecydują się, by przyjęły pierwszą Komunię św. w naszym kraju, potrzebny jest "dokument poświadczający przygotowanie i gotowość do przyjęcia tych sakramentów z parafii, do której przynależą". W sytuacji, kiedy nie jest możliwe przygotowanie za granicą, wówczas "warunki i zasady określa proboszcz parafii, w której ma nastąpić przyjęcie sakramentów".

Zgodnie z wytycznymi, "należy zachęcać dzieci i rodziców do uczestnictwa w nabożeństwach tzw. +białego tygodnia+ bądź też innych dobrych praktykach wypracowanych w diecezji (np. białe niedziele)".

Biskupi zachęcili także do "ujednoliconego stroju" dla dzieci pierwszokomunijnych, zastrzegając, że ubiór "nie może tworzyć dyskomfortu wśród dzieci i rodziców".

Odnosząc się do prezentów dla dzieci, biskupi ostrzegli, by "kwestie materialne nie przysłoniły wartości duchowych oraz istoty przeżywanej uroczystości".

Zaznaczyli, że przygotowaniu dzieci do sakramentu powinna towarzyszyć formacja ich rodziców, dotycząca prawd wiary, liturgii, zasad moralnych i modlitwy oraz religijnego wychowania dzieci.

W Kościele prawosławnym do Eucharystii wierni przystępują bezpośrednio po chrzcie św. Według tamtejszego prawa kanonicznego rodzice przynoszą dziecko do świątyni od ośmiu dni do pół roku od narodzin i wówczas udzielana jest mu pierwsza Komunia św. Natomiast do pierwszej spowiedzi dzieci przygotowywane są przez katechezę w klasach I-II szkoły podstawowej.

Zgodnie z decyzją Synodu Biskupów i dekretem zwierzchnika Kościoła greckokatolickiego abp. Światosława Szewczuka, od 4 stycznia 2016 r. pierwsza Komunia św. udzielana jest dzieciom podczas sakramentu chrztu. Najmniejsze przyjmują ją przez dotknięcie ust, a starsze łyżeczką pod dwiema postaciami.

(mgw/ ral/ amac/)