Mijają 82 lata. Wojska hitlerowskie zaatakowały z dwóch kierunków

Dziś obchodzimy 82 rocznicę wybuchu II wojny światowej. 1 września 1939 rozpoczęła się także tragiczna karta w dziejach Kaszub. 

Jak czytamy w znanej publikacji "Dzieje Kartuz" pod redakcją prof. dr hab. Mieczysława Widernika,

"rankiem 1 września 1939 roku siły niemieckie zaatakowały obszar powiatu (kartuskiego) z dwóch kierunków: z zachodu uderzyli silnie na odcinek komisariatu Straży Granicznej Sulęczyno jednostkami 322 pp które już 2 września dotarły do granicy z Wolnym Miastem i odcięły Wybrzeże od reszty terytorium państwa polskiego. Natomiast atakujące od zachodu oddziały 42 pułku niemieckiej Straży Granicznej zostały zatrzymane na linii obrony biegnącej od Garcza przez Łapalice, Chmielno, Zawory do Ręboszewa (...)¹. 

Z publikacji wynika, że wojska niemieckie próbujące opanować Kartuzy i powiat kartuski napotykały znaczący opór polskich żołnierzy w rejonie Somonina i Ręboszewa. 

Napór nazistowskich oddziałów był jednak zbyt silny i dowódca IV Batalionu Obrony Narodowej wydał rozkaz o opuszczeniu Kartuz. 

4 września o godz. 18.00 do miasta wkroczyły wojska niemieckie. Rozpoczął się okres okupacji Kartuz. Niemcy natychmiast przystąpili do organizowania swojej administracji. 

Stopniowo budowano również struktury NSDAP. Jak podkreślają źródła, najwięcej kół tej organizacji powstało w Egiertowie, a ich członkami byli miejscowi Niemcy oraz wojskowi i niemieccy urzędnicy. 

Z dnia na dzień dochodziło też do aktów eksterminacji lokalnej ludności. Pierwsza publiczna egzekucja odbyła się 14 września 1939 roku, nieopodal Wzgórza Wolności. Zamordowano tam wówczas naczelnika poczty S. Estkowskiego, nauczyciela R. Gransickiego, zawiadowcę parowozowni N. Klucza, urzędnika Sądu Okręgowego J. Majewskiego oraz P. Nacla. 

[ZT]33110[/ZT]

¹ - Dzieje Kartuz, tom drugi, Kartuzy 2001, red. prof. dr hab. Mieczysława Widernik