Historia

Wojenne losy Alfonsa Cierockiego, nauczyciela, działacza i publicysty kaszubskiego związanego ze Starą Hutą wciąż czekają na odkrycie. Oto co dotąd udało się ustalić.

Alfons Cierocki "Al. Fonek", nauczyciel, działacz i publicysty kaszubski związany ze Starą Hutą doskonale rozumiał odrębność językową i kulturową Kaszubów. W swoich czasach formułował odważne poglądy na ten temat - sprzeczne często z opiniami polskich badaczy.

Kim był Alfons Cierocki? Oto kolejna odsłona portretu zapomnianego nauczyciela, działacza i publicysty kaszubskiego związanego ze Starą Hutą w gm. Kartuzy.

Oto próba rekonstrukcji i zarys portretu zapomnianego nauczyciela, działacza i publicysty kaszubskiego

Władysław Nastały i Jerzy Orłowski są postaciami związanymi ze Starą Hutą, na temat których udało się ustalić nieco interesujących faktów, dotąd nieznanych. 

Wokół Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski" narosło wiele mitów, niedopowiedzeń ale i kontrowersji. Dziś wiadomo także, że utrzymywanie relacji z partyzantami, walczącymi oczywiście w słusznej sprawie, często było dla miejscowej ludności problematyczne. Ten wątek pojawia się także w kontekście historii Starej Huty.

Wspomnienia dotyczące edukacji w okresie międzywojennym mogą szokować i oburzać z dzisiejszej perspektywy. W małej, wiejskiej szkole maluchy uczyły się razem ze starszymi dziećmi. Nauczyciel zaś był surowy. O tym, że czasami bił zbyt mocno wspomina się do dzisiaj.

Kronika Szkoły Podstawowej w Starej Hucie została spisana w poniemieckim notatniku z napisem „Kachbuch” przeznaczonym do notowania przepisów kucharskich. Jan Kostuch, założyciel kroniki i pierwszy kronikarz, na pierwszych kartach (de facto zaś ostatnich, ponieważ rozpoczął zapisywanie notesu od jego końca) zapisał tekst pt. Jak powstała wioska Starahuta.

Zanim podamy garść nowych, dotąd nieutrwalonych przez historyków informacji na temat historii wsi Stara Huta, przyjrzyjmy się temu, co już o tej miejscowości napisano – przede wszystkim w publikacji Dariusza Dolatowskiego pt. Kartuzy. Zarys dziejów gminy od czasów najdawniejszych do 1939 roku, wydanej w 2018 roku przez Urząd Miejski w Kartuzach.

Tekst niniejszy stanowi nieco zmieniony wątek z opowieści o Alfonsie Cierockim ze Starej Huty – nauczycielu, publicyście i działaczu kaszubskim związanym ze środowiskiem Zrzeszińców, uczestniku Zjazdu Regionalnego Kaszubów w Kartuzach dnia 18 sierpnia 1929 roku, zamordowanym w Mauthausen-Gusen w 1941 roku.

Przyjrzyjmy się jeszcze kilku ważnym postaciom związanym ze Starą Hutą, o których dotąd niewiele było wiadomo. Zacznijmy od Jana Kostucha, który jest osobą ważną w historii wsi, choć z miejscowością był związany krótko.

Mało kto wie, że w Starej Hucie kręcono część ujęć filmu z 1998 r. pt. "Sto minut wakacji" w reżyserii Andrzeja Maleszki. W rolach głównych zagrali m.in. Jolanta Fraszyńska i Andrzej Zieliński. Film nie zdobył ważnych nagród, lecz do dzisiaj jest chętnie oglądany przez najmłodszych widzów – to bardzo udana i ciekawa produkcja.

Na Kaszubach, zanim doszło do wesela, młodych kojarzył swat. Następowały potem tzw. "òbzérczi" i "wrëje". Gdy oświadczyny zostały przyjęte i było po zapowiedziach, można było przystąpić do przygotowania wesela. Organizowano m.in. kultywowany do dziś w wielu domach pòlter abend - zapożyczony ze zwyczajów niemieckich. 

35 lat temu, 4 czerwca 1989 r. odbyły się wybory do Sejmu i Senatu, których zasady ustalono podczas obrad okrągłego stołu. Przytłaczające zwycięstwo kandydatów „Solidarności” otworzyło nową epokę w najnowszych dziejach Polski oraz wpłynęło na proces upadku komunizmu w Europie Środkowej.

Przypominają znaki z nordyckiego alfabetu runicznego, ale ich przeznaczenie było zupełnie inne. Chodzi o merki, czyli znaki używane niegdyś głównie przez kaszubskich rybaków.