Elementy niemieckiej konstrukcji na Wieżycy wciąż kryją tajemnicę

Mało kto wie, że niedaleko Wieżycy znajdują się pozostałości niemieckiego radaru z okresu II wojny światowej. Spekulowano, że w tym miejscu miała powstać wyrzutnia rakiet V-2. To tylko teoria, ale ślady Radiolatarni Telefunken systemu "Bernhard" wciąż są widoczne. Artur Socha wspólnie z Łukaszem Grzędzickim odnaleźli nawet pozostałości tej konstrukcji w jednym z gospodarstw w Szymbarku. 

Dziś, jadąc drogą krajową nr 20 w okolicy Wieżycy można zauważyć znajdującą się na jednym ze wzniesień wieżę telefonii komórkowej. Mało kto pamięta jednak, że znajduje się ona na fundamentach wybudowanych w okresie II wojny światowej, na których znajdowała się niemiecka radiolatarnia. 

O tym jaka historia związana jest z tym miejscem i jakie spekulacje wciąż rozpalają wyobraźnię miłośników historii przypomniał Artur Socha w rozmowie z Łukaszem Grzędzickim. 

Zwrócili uwagę, że wciąż dyskutuje się o tym, czy w okolicach Szymbarka Niemcy planowali ulokować wyrzutnie rakiet V2. Na nagraniu Artura Sochy widać też elementy radiolatarni, które wspólnie ze swoim rozmówcą odnalazł w starej stodole w Szymbarku. 

My zaś przypominamy tekst poświęcony temu, co Niemcy pozostawili na Wieżycy, który w 2007 roku na naszych łamach zamieścił Daniel Zdrojewski:

Niedaleko trasy Gdańsk-Kościerzyna, nieopodal Wieżycy znajdują się fundamenty, które do niedawna uważano za pozostałości budowanej w tym miejscu przez nazistów wyrzutni rakiet V-2 (pisał o tym swego czasu nawet Wieczór Wybrzeża). Bliższa analiza pozwala stwierdzić, że są to podstawy stacji radarowej.

System Bernhard

(...) to pozostałości ciężkiej radiolatarni Telefunken FuSAn 724/725 "Bernhard", który miał oznaczenie kodowe Be-15. W Europie wybudowano ich tylko 16.

Radiolatarnie te były bardzo wyrafinowaną odmianą radiolatarni z obrotową wiązką nadawczą. Nazwa Bernhard była kryptonimem radiolatarni, a pokładowy zestaw odbiorczy nazywano Bernhardine.

Radiolatarnie tego typu były używane przez Luftwaffe do końca II wojny światowej - w 1944 roku pracowało ich siedem. Pracowały na częstotliwościach od 30 do 33.5 MHz, typowym dla niemieckich radiolatarni podejścia do lądowania Lorenz. Miały one dwa zespoły anten, jedną górną i dwie dolne, emitujące wspólnie dwie wiązki fal radiowych.

Cała radiolatarnia była obracana dwa razy na minutę. Na pokładzie samolotu był zainstalowany specjalny podwójny odbiornik FuG 120a i dalekopis Hellschreiber (od nazwiska konstruktora, dr. Rudolfa Hella). W tym systemie drukowania "faksowego" wzór na papierowej taśmie był układany z poprzecznych pasków, odpowiadających radiowym "kreskom" różnej długości.

Nie tylko na Wieżycy

Z kolei w Dolinie Jadwigi (wieś za Gowidlinem) w szczerym polu można zobaczyć betonową podstawę będącą pozostałością innego niemieckiego radaru.

Był to radar, który służył do śledzenia i naprowadzania myśliwców. Zasięg ok. 35 km dla bombowca na dużej wysokości, pomiar wszystkich trzech współrzędnych, (czyli wysokości także), bardzo dobra dokładność - stąd wykorzystywany do kierowania ogniem baterii plot. I reflektorami.

Początkowo podatny na "oślepienie" paskami folii, z tego względu modyfikowany na kilka sprytnych sposobów, które potencjalnie umożliwiały odporność na paski folii, ale wymagały dobrze wyszkolonej obsługi. Urządzenie bardzo udane, które wyprzedziło swą epokę.