W wielkanocny poniedziałek na Kaszubach wciąż obowiązuje dyngus

Dzisiejszy "lany poniedziałek" przed laty nie był znany na Kaszubach. Tutaj tradycją było smaganie brzozowymi witkami czy jałowcem. Tradycja ta podtrzymywana jest do dzisiaj.

"(...) we wsiach kaszubskich z dyngusem chodzi się w drugi dzień w Jastra (...) z pękiem jałowca lub witek brzozowych, uciętych wcześniej i trzymanych w wodzie i cieple, aby wypuściły listki i z obszernym koszem, recytując: "Dyngu, dyngu po dwa jaja, nie chę chleba, leno jaja" (...) - podaje "Bedeker Kaszubski". 

Smagali głównie tzw. wielkanocni kolędnicy zwani dyngownikami bądź śmigusami czy śmigielcami. 

Wśród starszej młodzieży śmigus był wyrazem zalotów. Chłopcy wybierali się do domów swoich panien, bo powszechnie twierdzono: kto mocniej smaga, ten bardziej kocha. 

Niektórzy nawet o świcie zakradali się do sypialni panien i po odrzuceniu pierzyny śmigali swoje upatrzone ofiary po nogach. 

(...) dyngus kaszubski to chłosta, przed którą płci pięknej nie chroni ani wiek, ani... buksy (spodnie - przyp. red.). Jałowiec nawet przez spodnie dotkliwie kłuje. Mimo to despekt być pominiętą przy dyngusie (...). 

Uderzanie zielonymi gałązkami ma symbolizować przywrócenie sił witalnych. Od "dyngowania" wykupić się można ofiarowując jajka lub inne smakołyki. Dziewczęta chętnie znosiły ból wierząc, że im bardziej podrapane tym będą miały większe powodzenie i zamążpójście.

Do dziś zwyczaj ten jest praktykowany w wielu kaszubskich domach, szczególnie na wsiach, tam, gdzie tradycja jest kultywowana. Niektórzy starają się zastać domowników jeszcze w łóżku, aby tym lepiej ich wysmagać. Oblewanie się wodą to stosunkowo nowy na Pomorzu zwyczaj, przyjęty z innych regionów Polski.

(oprac. na podst. R. Landowski, Dawnych obyczajów rok cały, Pelplin 2000, s. 104-108.
Róża Ostrowska, Izabela Trojanowska, Bedeker Kaszubski)