Kiełpino. Święto Matki Ziemi - podróż do krainy kaszubskich ziół i duchów

Jakie zioła znajdziemy na kaszubskich łąkach i w ogrodach? Jak możemy wykorzystywać ich właściwości? Jakie mają związki z kaszubskimi bóstwami i duchami? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań poznamy już 23 sierpnia w Kiełpinie. Przy Wspólnej Chacie odbędzie się Święto Matki Ziemi organizowane przez Fundację Chlorofeel.

Fundacja Chlorofeel zaprasza mieszkańców regionu do kolejnej fascynującej podróży - po kaszubskich zielnikach, łąkach i ogrodach. Realizuje ona projekt „Kaszubski Ogród - zapachy ziół / Kaszëbsczi ògród – zélnô pôcha”, który jest kontynuacją idei „Matczynego Ogrodu”, inspirowanego twórczością puckiego poety Alojzego Budzisza oraz dziedzictwem zielarskim Kaszub.

O związkach roślin z bóstwami i demonami

Pierwszy ogród Edyta Słomczyńska założyła w 2018 roku w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach. Kolejny powstanie w Kiełpinie, przy świetlicy „Wspólna Chata”.

[ZT]26694[/ZT]

W tej edycji sięgamy po inspirację z wiersza Ewy Warmowskiej „Zélnô pôcha”, w którym kaszubskie zioła nie są tylko dodatkiem do kuchni czy medycyny ludowej, ale całym światem znaczeń. W świecie Kaszub zapach był bramą do pamięci: kadzidło z jałowca i bylicy odpędzało złe duchy, dym z ziół leczył i oczyszczał. Dziś, kiedy sztuka kadzidlarska niemal znika pod ciężarem cywilizacji, chcemy ją ocalić, przypomnieć i oddechem przywrócić do życia. Nasz ogród wzbogaci się o kolejne kaszubskie rośliny – te, o których mówiły legendy i które w podaniach miały moc większą niż słowa. Będziemy snuć opowieści o duchach pól i lasów, o jeziorach, które miały swoje strażniczki, o rzekach, które karały za brak szacunku - podkreśla Edyta Słomczyńska, prezeska Fundacji Chlorofeel.

Prócz stworzenia kolejnej, pięknej, ogólnodostępnej przestrzeni projekt zakłada także warsztaty, poszerzenie bazy kaszubskich roślin oraz przygotowanie serii podcastów, w których badacze kaszubskich legend omówią związki roślin z bóstwami i demonami.

- Przeprowadzimy rozmowy z badaczami legend, zielarkami, zielarzami, strażnikami pamięci. Będziemy pytać o związki roślin z bóstwami i demonami kaszubskimi, o ich miejsce w obrzędach przejścia, w rytuałach pór roku, w codziennym chlebie i codziennej ciszy. Kaszubi od wieków utrzymywali głęboką więź z naturą, a ogrody, łąki, pola, lasy, jeziora czy rzeki miały swoje duchy, które chroniły lub karały - w zależności od tego, jak traktowano przyrodę - dodaje prezeska Fundacji.

Projekt ma pomóc zebrać wiedzę o zapomnianych nazwach, zastosowaniach i metodach pracy z roślinami, by w ten sposób ocalić dziedzictwo kulturowe Kaszub oraz zielarską, literacką (gawęda) i rękodzielniczą kulturę ludową związaną z tematyką roślin. Ma też popularyzować wiedzę na temat roślin i mitologii kaszubskiej.

Święto Matki Ziemi

Już w sobotę 23 sierpnia w godz. 11.00–15.00 przy Wspólnej Chacie w Kiełpinie odbędzie się Święto Matki Ziemi. Wydarzenie jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych.

W programie m.in. wspólne tworzenie ogrodu, międzypokoleniowe warsztaty wyplatania zielnych wianków (uczestnicy poznają ich symbolikę oraz zastosowanie), pieczenie ziołowych podpłomyków i animacje edukacyjne dla dzieci. Najmłodsi będą mogli poznać kaszubski świat związany z roślinnymi duchami, takimi jak Borowa Ciotka, Jabłon czy Pólnica, oraz innymi postaciami z mitologii regionu. Nie zabraknie barwnych opowieści, kreatywnych zabaw i arcyciekawych warsztatów.

Natomiast 13 września odbędą się warsztaty na temat tworzenia i zastosowania tradycyjnych kadzideł, a 4 października planowane są ludowe warsztaty „Mazidła i pachnidła", czyli zapachy inspirowane przyrodą kaszubską.

Projekt jest realizowany w partnerstwie z pracownią Etnolab, Miejską i Powiatową Biblioteką Publiczną im. J. Żurakowskiego i KGW Kiełpinianki.

Projekt „Kaszubski Ogród – zapachy ziół / Kaszëbsczi ògród – zélnô pôcha. Cykl działań zachowujących i promujących kulturę ludową” jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury Etno Polska. Edycja 2025.