Kilka miesięcy temu zmarła moja matka. Niedawno od siostry dowiedziałem się, że matka zostawiła testament, w którym zapisała cały majątek swojej wnuczce. Siostra pokazała mi ten testament i zobaczyłem, że został sporządzony przez matkę własnoręcznie w czasie kiedy przebywała w szpitalu i była bardzo ciężko chora. Czy taki testament jest ważny? ? pyta pan Wojciech.
*Wady oświadczenia woli*
Testament jest czynnością prawną dokonywaną na wypadek śmierci. Podlega z tego względu szczególnym rygorom prawnym dotyczącym wad oświadczenia woli osoby sporządzającej testament, czyli testatora. Wady te, o ile będą spełniały określone przesłanki, mogą powodować nieważność testamentu. Skutek w postaci nieważności testamentu ma na celu ochronę interesów testatora, którego decyzja powinna być powzięta w sposób prawidłowy oraz odpowiednio wyrażona.
*Brak świadomości lub swobody*
Pierwszą z wad powodujących nieważność testamentu jest sporządzenie go w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Do stanów takich zalicza się niekiedy chorobę psychiczną czy niedorozwój umysłowy, a także pozostawanie pod wpływem alkoholu, narkotyków czy hipnozy. Testament sporządzony przez osobę chorą psychicznie, ale nie ubezwłasnowolnioną, może być jednak ważny gdy działała ona z rozeznaniem.
*Błąd*
Kolejną wadą jest sporządzenie testamentu pod wpływem błędu, jeżeli błąd ten uzasadnia przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem, nie sporządziłby testamentu tej treści. Błędem jest mylne wyobrażenie o rzeczywistości lub brak takiego wyobrażenia. Może on dotyczyć zarówno treści samego testamentu jak i innych okoliczności jego sporządzania. Uznanie, że testament został sporządzony pod wpływem błędu rodzi daleko idący skutek w postaci jego nieważności. Nie ma zatem możliwości ustalenia prawdziwej woli spadkodawcy.
*Groźba*
Ostatnią wadą oświadczenia woli testatora jest sporządzenie testamentu pod wpływem groźby. Sytuacja taka występuje gdy dana osoba zmusza spadkodawcę do złożenia określonego oświadczenia woli. Groźba powinna wywołać u testatora stan obawy i mieć poważny wpływ na decyzję spadkodawcy o sporządzeniu testamentu określonej treści.
*Terminy*
Na nieważność testamentu może powoływać się każda osoba zainteresowana, ale tylko w określonym czasie. Nie możne się bowiem powoływać na nieważność testamentu po upływie trzech lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności. W każdym wypadku nie można się powoływać na nieważność po upływie dziesięciu lat od momentu otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy.
Pan Wojciech nie opisuje jak bardzo chora była matka w momencie spisywania testamentu, a w szczególności czy była w stanie świadomie wyrazić swoją wolę lub podjąć decyzję. Jeżeli okazałoby się, że stan zdrowia matki powodował, iż nie była ona w pełni świadoma konsekwencji podejmowanych przez siebie czynności, to pan Wojciech mógłby przed sądem powoływać się na nieważność testamentu.
*Anna Zamojska
Kancelaria Adwokacka Dariusza Budnik*
p=. *Kancelaria Adwokacka
Dariusz Budnik
"www.adwokatbudnik.pl":http://www.adwokatbudnik.pl
83 ? 300 Kartuzy, ul. 3 Maja 11/2
Tel. 58 736 66 77*