Szkoły będą pustoszały? Szefowa MEN: dane demograficzne są porażające

W regionach trudnych geograficzne lub demograficznie szkoły będą pustoszały. Dane demograficzne są porażające - powiedziała dziennikarzom ministra edukacji Barbara Nowacka. Stąd - jak mówiła - projekt nowelizacji, który ma być odpowiedzią na nadchodzące zmiany demograficzne i spadek liczby uczniów.

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe przygotowany w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Ma być alternatywą dla likwidacji małych szkół podstawowych m.in. poprzez umożliwienie tworzenia filii szkół podstawowych oraz organizowania w szkołach podstawowych m.in. opieki nad dziećmi do lat 3, zajęć dla seniorów czy zajęć kulturalnych

Ministra edukacji w środę, odpowiadając na pytania dziennikarzy o ten projekt powiedziała, że dane demograficzne są porażające.

- W tej chwili już zauważamy, że w przedszkolach jest mniej więcej o 8 proc. dzieciaków mniej niż w ubiegłym roku - wskazała. Przytoczyła prognozy demograficzne. Jak mówiła, ostrożne mówią o 30 proc. dzieci mniej do 2060 r., a bardziej drastyczne o 45 proc. spadku liczby dzieci i młodzieży.

"Co to oznacza? To oznacza, że szczególnie w regionach trudnych geograficznie lub demograficznie szkoły będą pustoszały. W tej chwili mamy 158 szkoły w skali kraju, w których jest mniej niż 26 uczniów. W takiej szkole są bardzo trudne warunki, również pracy dla nauczycieli i dobrego rozwoju dzieci i młodzieży. Ale co jest największą wartością dla społeczności lokalnej? Szkoła blisko domu. Dla rodziców to jest bardzo istotne, czy dziecko, szczególnie to małe, ma przedszkole lub szkołę koło domu" - powiedziała Nowacka.

Stąd - jak mówiła - projekt nowelizacji ustawy prawo oświatowe tak, żeby po pierwsze: można było otworzyć zespoły szkół klasami I-III i większą zbiorczą szkołę dla starszej młodzieży albo z klasami I-VIII - tak, „żeby te najmłodsze dzieciaki były blisko domu”.

Zaznaczyła, że ma to być zespół szkół, by nie było trzeba likwidować placówki, żeby można było ją przekształcić, stworzyć zespół, w którym nauczyciele też mają stałe, stabilne zatrudnienie w jednej placówce, a nie w kilku po kawałeczku etatu.

- Kiedy się ma więcej niż pół etatu w jednym miejscu jest to znacznie bardziej korzystne z perspektywy nauczycieli - powiedziała.

Po drugie - jak poinformowała szefowa MEN - projekt ma umożliwić otwarcie szkoły na różne inne funkcje: punkt żłobkowy, miejsce dla spotkania seniorów, otwartą bibliotekę, wszystko to co jest potrzebne małej społeczności lokalnej.

- Budynek szkolny, oczywiście przede wszystkim jest szkołą. Pełne bezpieczeństwo i dobre warunki nauki dla dzieci będą zapewniane dzięki tej ustawie, ale też te dodatkowe możliwości spowodują, że samorządowcy nie będą myśleli o likwidacjach szkół - zaznaczyła.

"Dzisiaj rozmawiałam z posłanką z Lubelszczyzny (...). Opowiadała o szkole, którą zresztą włodarz z PiS-u właśnie zamierza likwidować, bo jest tam jego zdaniem tylko 93 dzieci. To wcale nie jest mała szkoła. Tę szkołę można uratować, wystarczy zainwestować w to, żeby chociażby otworzyć ten punkt żłobkowy, są na to pieniądze z Aktywnego rodzica, otworzyć bibliotekę, zrobić lekkie dostosowanie. Już w tym roku przekazywaliśmy środki na te możliwe lekkie dostosowania, ale nie likwidować, tylko wspierać" - zauważyła.

Zgodnie z projektem samorządy będą mogły wykorzystać wolne pomieszczenia w szkołach, przedszkolach i innych placówkach edukacyjnych na potrzeby lokalnej społeczności. Chodzi np. o organizację opieki nad dziećmi do lat 3, prowadzenie zajęć dla seniorów oraz działania związane z kulturą, zdrowiem czy aktywnością obywatelską.

Rozwiązanie to ma być alternatywą dla likwidacji szkół, szczególnie w miejscach zagrożonych wyludnieniem. Dodatkowa działalność prowadzona w szkole nie będzie mogła pogorszyć warunków nauki i bezpieczeństwa uczniów.

Dzięki nowelizacji ma zwiększyć się elastyczność w organizacji szkół podstawowych. Gminy będą miały więcej możliwości dostosowania szkół do liczby uczniów. W uzasadnionych sytuacjach (oceny będzie dokonywał kurator oświaty) możliwe będzie tworzenie: szkół filialnych, czyli małych szkół podlegających większej szkole, obejmujących klasy I–III lub I–IV, szkół podstawowych obejmujących klasy IV–VIII (szkole takiej będzie obowiązkowo podporządkowana co najmniej jedna szkoła filialna).

W projekcie zaproponowano też ułatwienia w organizowaniu klas łączonych. W bardzo małych szkołach, w których do klas I–III uczęszcza łącznie nie więcej niż 12 uczniów, będzie można łączyć wszystkie zajęcia edukacyjne. Nowelizacja ma też wprowadzić ułatwienia w tworzeniu zespołów szkół. Gminy będą mogły łączyć w jeden zespół kilka szkół podstawowych.

Zaproponowano także wsparcie dla świetlic i żywienia w małych szkołach. Szkoły podstawowe do 70 uczniów będą mogły organizować zajęcia świetlicowe również dla dzieci z oddziałów przedszkolnych, które działają w tej samej szkole. Dodatkowo umożliwiono zapewnienie dzieciom podwieczorku, aby zadbać o zdrowe żywienie.

Celem nowelizacji jest również uspołecznienie procedury likwidacji szkoły - wprowadzony zostanie obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych oraz jasne zasady informowania mieszkańców. Skargi na opinię kuratora w sprawie likwidacji szkoły będą trafiały bezpośrednio do właściwego sądu administracyjnego, co ma przyspieszyć postępowanie.

(dsr/ agz/)