Somonino. Listopadowa lekcja historii. Spotkanie nt. zbrodni pomorskiej

Gminna Biblioteka Publiczna w Somoninie wraz Dyskusyjnym Klubem Książki w ramach Gminnych Obchodów Święta Niepodległości zaprasza 6 listopada na spotkanie z dr hab. Moniką Tomkiewicz, współredaktorką publikacji „Zbrodnia pomorska 1939. Dokumentacja terroru niemieckiego. Tom 1”.

Publikacja zawiera dokumenty opisujące zbrodnię pomorską 1939, czyli eksterminację polskiej ludności cywilnej, pacjentów szpitali psychiatrycznych oraz ludności żydowskiej na terenie 23 powiatów przedwojennego województwa pomorskiego w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej.

Tom I dotyczy powiatów: morskiego (z powiatem miejskim Gdynia), kartuskiego, kościerskiego, tczewskiego, starogardzkiego, świeckiego, chojnickiego, tucholskiego i sępoleńskiego.

Dokumenty pochodzą przede wszystkim z dwóch źródeł: akt śledztw prowadzonych przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku wraz z Referatem Śledczym w Bydgoszczy oraz akt śledztw Centrum Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu koło Stuttgartu. Pierwsze pozwalają poznać perspektywę ofiar, drugie – sprawców.

W trakcie spotkania autorka rozdziału poświęconego zbrodniom dokonanym w powiecie kartuskim podzieli się wiedzą na ten temat.

Informacje zebrane w tomie obrazują terror niemiecki we wszystkich powiatach przedwojennego województwa pomorskiego oraz pokazują jego wyjątkowość w skali całej okupowanej Polski. Masowe egzekucje nie były jednorazowymi masakrami, które wydarzyły się w kilku miejscach, ale objęły cały obszar Pomorza Gdańskiego i Kujaw.

Zbrodnia pomorska 1939 stanowiła element niemieckiej polityki okupacyjnej, której celem było „odpolszczenie” polskiego Pomorza i przeobrażenie go w „rasowo czyste” Prusy Zachodnie. Jej istotnym elementem była eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych i pomorskich Żydów. Po nieudanej dziewiętnastowiecznej próbie germanizacji tego obszaru niemieccy narodowi socjaliści - wykorzystując miejscowych Niemców zgrupowanych w oddziałach Selbstschutzu – dokonali fizycznego zniszczenia części polskiej grupy narodowej.

Wydarzenie odbędzie się w dniu 6 listopada 2025 r. (czwartek) o godz. 18.00 w sali Gminnego Ośrodka Kultury w Somoninie, ul. Ceynowy 1a. Podczas spotkania będzie możliwość zakupu książki w promocyjnej cenie.